Yearly Archives: 2013

Achterlopen (ook een sport?)

Overpeinzingen, Verhaal

Ik loop wat achter. Ingehaald door mezelf, en toch voelt het niet als voorop. Maar ik ga het goed maken. Boven aan deze pagina staat terwijl ik aan het typen ben:29-12-2013 21-24-32 Het lijkt wel het uitzetten van een oriëntatieloop, maar dat is het niet. Ik ga even alle verhaaltjes typen die ik niet heb geschreven dit jaar. In vogelvlucht. Een soort jaaroverzicht, vanaf de zomer.
Want het jaar begon ik gewoon met een verslagje van de Sylvester, waar ik een keer eerste werd, de Jenevercross (die zijn naam eer aan deed bij de finish), de Genneperparkenloop vlak bij huis, en een lang verhaal over de Midwinterrun. Lange vehalen zijn leuk, ook om te schrijven, maar ik wil mezelf daarna altijd weer overtreffen, en nog meer en leuker schrijven, wat de drempel om er aan te beginnen hoger maakt, met als gevolg op een gegeven moment een writers block. Dat moet je niet hebben.

Tussendoor wat niemendalletjes over draaiende Aardes en onlogische polen, nieuwe schoenen en  fouten in SI splits. Maar verder gewoon verslagjes van nachtomlopen (en * en **), trainingen, dag- en avondomlopen. Bijzonderheden waren mijn ervaringen van mijn eerste baanlegging en kaartcorrectie, publieke excuses voor een verkeerd geplaatste post bij de driedaagse, en het uitgebreide verslag van de WOR3. Maar dan heb je het wel zo’n beetje gehad.

Als je dan echter in mijn digitale kaarten archief van dit jaar kijkt, zie je dat er veel meer gelopen werd, dan geblogd.

Zo was er de ROM (day 2) in maart, waar ik nog twee headcam videos van heb gemaakt, op normale snelheid, en 10x versneld. Samen toch 250 keer bekeken tot nu toe. Ik herinner me vooral de lengte van de loop, die des te groter leek omdat je bij de kaartwissel voor een tweede keer de start passeerde. En het meertje dat links- dan wel rechtsom gepasseerd kon worden.

Militaire wedstrijden zijn altijd handig te plannen. Geen conflicten met hockeywedstrijden, zwemlessen, en andere familiaire vrijetijdsbestedingen, maar gewoon een kwestie van de Outlook agenda volplannen en een paar vakantie-uren opnemen. Ik had mijn camera-tje weer meegenomen, maar die bleek in de foto- en niet de film-stand te staan. Schitterende plaatjes, van De Zwarte Weg, maar verder niet zo bruikbaar. Het blijft een leuk gebied om te lopen, met veel afwisseling, enorme open vlaktes, en oude loopgraven. Als ik naar de kaart kijk ging het behoorlijk goed, alleen elke 11e post maakte ik een flinke fout. Misschien had ik nog harder kunnen lopen, en ik denk dat er soms iets betere routekeuzes te maken waren geweest, maar over het algemeen was ik goed in vorm.

Een van mijn laatste lopen voor de zomer was de eerste avond van onze club-3-daagse, De 3-Daagse van Brabant. Een mooi evenement, maar helaas had ik last van een opkomende blessure aan mijn knie en heup die doorzette. Fysio er bij, voorzichtig trainen, maar het leek hardnekkig. Tijdens de zomervakantie in de Oostenrijkse Alpen veel gelopen, en wonderwel hersteld. Ik trok de conclusie dat het voornamelijk werd veroorzaakt door niet-lopen. Of te licht. Juist het bikkelwerk in de bergen deed mij goed. En het was juist ontstaan toen ik half april en mei weinig had georiënteerd.  Les 1: vaak rennen, en hard ook, en alles komt goed. Mooie les. Houd ik me graag aan.

Na de zomervakantie vloog ik voor een paar weken naar San Diego. Werk. Ik mailde de San Diego Orienteering Club nog of daar wat te oriënteren viel, maar helaas was er in de na-zomer niet veel te doen. Het werd dus vooral golfsurfen en rondjes rond het hotel rennen, onderweg een paar geocaches oppikkend.

Toen ik terug kwam viel ik met de neus in de boter: vlak naast mijn werk werd dag 1 van de 3-daagse van Limburg georganiseerd. Op de fiets er heen, en terug, en tussendoor de oriëntatie-draad weer op kunnen pikken en en passant een paaltje branden (dat betekent: een 1e plek lopen; ja, in categorie LD en niet H40, ik weet het, maar toch…) Ik ging snel, en maakte weinig fouten. Concentratie, kennelijk, al was mijn jet-lag voor mijn gevoel nog niet over. Maar dit was de eerste loop na het herstel van mijn knieblessure. En die ging helemaal goed, dus dat smaakte naar meer.

Anderhalve week later ging ik naar een zomerwedstrijd, net over de grens. Ook een heel leuk terrein, waar ik al eerder was geweest. Eén post van toen herinnerde ik me nog, een post midden op een dijkje in een moeras. Dat bleek nu post 1 te zijn, en prompt liep ik er voorbij, alvorens alsnog natte voeten te halen. De rest was veel heuveltjes beklimmen, van verlaten opslagplaatsen, en door dicht gegroeide plukken gewas rennen. Ik herinner me dat halverwege Yannick Michiels, de Belgische nummer 1, mee voorbij kwam. Ik dacht hem wel even bij te kunnen houden, maar wat een ongelooflijke snelheid weet hij te bereiken door dat ruwe terrein. Het leek wel als of ik probeerde al hordenlopend een rennend hert bij te houden. Net voor het donker werd bereikte ik de finish. Een paar foutjes gemaakt, die op deze relatief korte loop relatief veel tijd hadden gekost.

De laatste loop voordat ik weer naar San Diego zou vertrekken was een klassieker, in de zin dat ik daar vorig jaar ook was geweest rond dezelfde tijd. Toen was het, met dik 35 graden, de warmste dag van het jaar, en bleek ik, misschien mede daardoor, de snelste op omloop 1. Niet alleen in mijn eigen leeftijdscategorie. Dit keer ging het wat minder, vooral vanwege een paar joekels van fouten. Opvallend was dat ik die in eerste instantie vooral maakte als ik achter iemand anders of net er voor liep; met andere woorden, als ik wat extra spanning voelde. Kennelijk ben ik wat minder stress bestendig, iets om aan te werken.

Weer terug in Nederland begon het trainen voor de Halve Marathon van Eindhoven, een jaarlijks terugkerende happening. Vorig jaar had ik daar 1:27 gelopen, en nu moest ik natuurlijk sneller. Maar alle business trips hielpen daar niet bij, met weinig tijd om te trainen, vermoeiende reizen, en andere dingen die aandacht vroegen. Om toch wat kilometers te maken besloot ik 2 etappes van de Rik Thys Wisselbeker voor mijn rekening te nemen. Twee borstnummer monteerde ik op mijn shirt, die met het losmaken van één veiligheidsspeld omklapten zodra ik voor de eerste keer de finish/start passeerde. Men kon er wel om lachen. Helaas snapte de score software er niets van dat er twee Jan-Gerards waren met verschillende EMITs, zodat ik nu 01:50 over 1 ronde gedaan leek te hebben, en 1 keer did not finish achter mijn naam kreeg; ik had me beter als Jan en als Gerard kunnen laten registreren. Maar ja, het was wel leuk.

Toen volgde de ½ Marathon. Met een keelontsteking op komst en zonder al te veel trainen lukte het niet onder de 1:30 te komen, maar ik bleef wel onder de 1:33:47, waar ik eigenlijk dik tevreden mee was. Basisconditie.

Een week later was er weer een militaire wedstrijd. Een terrein dat ik nog niet kende, en als ik nu de kaart weer zie valt op hoe open het was, alhoewel ik in mijn herinnering toch nog aardig wat door bos heb gelopen. Er zaten een paar hele zware stukken tussen, met schijnbaar vlak open terrein, maar tussen de pollen heide kuilen vol water van ruim een meter diep. Ik heb tot twee keer toe onverwachts tot aan mijn middel in de de modder gestaan. Achteraf best mooi, maar wel enorm zwaar als je daar juist snelheid wilde maken, en op handen en voeten ploeterend naar de volgende post beweegt. Ik heb achteraf op mijn gemak routes op de kaart getekend, in groen, en die mee gescand. Opvallend dat ik in meer dan de helft van de gevallen iets anders gedaan zou hebben dan ik gedaan heb. Soms zijn de verschillen marginaal, soms meer dan dat. Het tekenen kostte me alleen, denk ik, ruim 10 minuten. Als je dan bedenkt dat ik er ongeveer 65 minuten over liep, en doorgaans gemiddeld 6-8 % van mijn tijd stil blijk te staan volgens m’n GPS, wat neer komt op 5 minuten kaartlezen, had ik die 5 minuten extra moeten compenseren door betere routekeuzes.  En dat denk ik dat het hier niet had gescheeld, want ik heb dit keer eigenlijk geen grote fouten gemaakt. De routekeuzes waren dus vooral ‘iets korter’ of ‘iets sneller’, maar niet heel veel beter. Het is natuurlijk de vraag of dat altijd op gaat. Ik ga dit eens verder analyseren een volgende keer.

Enkele dagen later, weer een loop, in de buurt, in vergelijkbaar terrein, en bijna net zo nat. Toch een hele andere loop. Niet militair, en behoorlijk ander soort post-plaatsingen. Zo zie je maar weer hoeveel persoonlijks een baanlegger in verwerkt. Maar wat ook scheelt was mijn eigen concentratie, die duidelijk lager was. Opvallend veel fouten, zeker in het begin. Wel waren er veel interessante benen, waar de beste route ook niet op het eerste gezicht duidelijk was. Als ik er een hele pagina aan zou hebben gewijd zou ik uitgebreider naar de Splits hebben gekeken. Iets wat me opviel was dat ik op het eind nog wat over had voor een eindsprint, maar daar eigenlijk pas na de laatste post aan begon. Zou ik dat ook een post eerder kunnen doen? Als ik nou eens elke keer één post meer vóór het eind ga versnellen? Zou best veel schelen, en klinkt te doen. Goed voornemen.

De week daar na deed ik dat dan ook, maar dat ging niet zo goed als gehoopt. Ik liep bij de één-na-laaste post prompt naar de verkeerde vlag. De rest ging redelijk voorspoedig, alhoewel er ook een paar grove blunders waren. Ik liep hard, laten we het daar op houden, maar de eerste 10 posten duurde het tot ik me voornam de daarop volgende perfect uit te voeren. Toch was het weer zo leuk dat ik niet beter thuis had kunnen blijven.

Twee dagen later was de Valkenloop, in Varkenswaard. Totaal ongepland en dito voorbereid ging ik er heen, met loopmaatje Erwin. Het grootste deel liepen we samen, in het begin aanhakend bij een groepje dat onder de anderhalf uur leek te willen lopen. Te snel gestart? Ik dacht het wel, in eerste instantie, maar als we later zouden hebben willen versnellen was dat vast niet gelukt. Nu hadden we die 20 seconden voorsprong in de pocket, halverwege. Het liep daarna wel wat terug, maar ook weer niet zo heel hard. Op het end kreeg ik het gevoel dat 1:30 te doen zou kunnen zijn, maar ik wist niet precies hoe ver het nog was. En dan op de valreep 1:30:13 lopen, is best een prestatie!

Voorsprong/achterstand ten opzichte van een anderhalf uur loper; ik heb de laatste 100 meter (25 seconden) nog 5 seconden goedgemaakt, maar dat had ik een minuut eerder moeten doen.

396449-lego-mindstorms-ev3Intussen speelden er nog een aantal andere activiteiten in m’n vrije tijd. Ik had voor mijn verjaardag een doos Lego Mindstorms gekregen, die natuurlijk op alle mogelijke manieren uitgeprobeerd moest worden. En voila, er was geen tijd meer om te bloggen. Zeker toen een maand later mijn werkgever een wedstrijd uitschreef, de Techno Challenge 2013, waarvoor we met een team van 8 man een robot moesten ontwikkelen, ontwerpen, bouwen, en programmeren die de uitweg uit een doolhof van spiegels, hoekjes, klapdeurtjes, en glazen wanden kon vinden, en vervolgens ballen verzamelen om die in de juiste doelen te schieten, en dat binnen een bepaalde tijd. Met nog 11 teams als tegenstanders, die eveneens met uiterst creatieve maar ook totaal verschillende oplossingen kwamen, werd onze The 8-Team bot de winnaar.

gripper_animation_smalldeploy_arm_small

sensor_arm_smallDaar zijn wat avonden knutselen in gaan zitten. Maar het resultaat mocht er zijn. En bovendien heb ik er veel van geleerd: hoe je met de Mindstorms software iets functioneels bouwt, hoe studless Lego Technic werkt (in tegenstelling tot de oude vertrouwde balken met gaten èn noppen die ik van vroeger kende), maar vooral hoe een team van 8 over-enthousiaste techneuten functioneert.

31-12-2013 00-16-06Dat was in dezelfde maand dat de 2e Codebreakers.eu competitie werd gehouden. Twee jaar geleden had ons team een finaleplaats weten te bemachtigen. Dit keer verliepen de zeven avondvullende rondes van zenuwslopend decoderen nog voorspoediger, en de avond voor de Techno Challenge wonnen we de finale van Codebreakers met bijna 24 uur voorsprong -zou later blijken- op het 2e team. We waren het nog niet verleerd! Het leuke was dat er gebruik was gemaakt van weliswaar simpele, maar tegelijkertijd relatief onbekende encryptie technieken, zodat er geen kant-en-klare off- of online tooltjes bestonden om ze te kraken. Nu maar wachten op  een telefoontje van de AIVD. Of de NOLB? Want het was natuurlijk een kwestie van de kortste route naar de oplossing vinden. En bewandelen.

pakpapier21En direct daarop volgde de race tegen de klok om mijn jaarlijkse Sinterklaascache te verzinnen. Was het vier jaar terug een rijmend gedicht, drie jaar terug een ‘kleurplaat‘ van Amerigo, twee jaar terug een serie gekleurde cadeaus, en vorig jaar een serie pakjesavondgedichten (die soms ook over oriëntatielopen gingen), dit jaar werd het een eenvoudige knutselopgave: een pakje dat ingepakt moest worden. Maar uiteraard had ik de randvoorwaarden zo gekozen dat dat maar op één manier kon, en dat pas dan de cijfers van het eindcoördinaat te lezen waren. Het bleek nog niet zo makkelijk. Om op te lossen, maar ook niet om het te verzinnen.

achelse_kluis_blond_[1]Ten slotte stond er nog een voornemen open, om dit jaar, in 2013, rennend van huis uit België aan te tikken. Hashtag #aantiktrail was geboren, en werd nog waar gemaakt ook. Zondag 22 december liep ik met Erwin naar de Achelse Kluis, tikte het hek van het klooster aan, en rende naar huis terug. Dik 30 km aan een stuk, over een schitterende route. Via Varkenswaard, over de Malpie heen, en langs de Hasselvennen (hebben die iets met Pluk van de Petteflet te maken?) door het Leenderbos en langs de Grote Heide terug. Zou er ooit nog een marathon in het verschiet liggen?

Maar in dezelfde periode waren er ook nog een paar oriëntatielopen, zoals de nacht OL in de Congobossen. Uiterst ongeconcentreerd liep ik weliswaar niet in zeven sloten tegelijk, maar wel in één (net als vorig jaar), zocht geruime tijd naar diverse posten, en werd ingehaald door wandelaars. Typisch een kwestie van nacht-oriënteren op dag-tempo. Dat gaat toch niet goed bij mij. Er zijn er die dat kunnen, maar ik moet me kennelijk toch wat inhouden. Eén van de dingen die ik verkeerd doe is dat ik dikwijls, vanwege beperkt zicht, op kompas ga lopen, zonder daarbij exact te peilen, en de naald in de gaten te houden. Zonder goed aan de hand van het terrein te her-calibreren is precies peilen een must. En daar komt bij dat in het donker het lopen op een in-de-verte gepeild punt niet mogelijk is, zodat je al snel aanzienlijk gaat driften. Het gevolg is dat ik vaak posten miste, wat ontaardde in zoeken. Verstandiger lijkt het om in de regel paden of andere lijnkenmerken te volgen, tenzij er duidelijke opvanglijnen zijn. En om nog zekerder aanvalspunten te kiezen, ook al betekent dat soms meer meters. Maar dat verdient zich uiteindelijk terug in tijd, en waarschijnlijk ook in afstand. Voor de volgende keer…

Ook was er in november de KOVZ Klompen OL. Ik had weer een presentatie voor nieuwsgierige collega’s gehouden in de week tevoren, en er verschenen dan ook 8 man (en vrouw) van ASML aan de start. Ik startte zelf vrij vroeg, zodat ik ook nog zelf bij de startpost kon helpen naderhand. Er liepen zo vroeg nog geen cacherspaadjes tussen de posten, maar ik liep redelijk als een streep, het eerste stuk. Tot ik bij een post kwam die tussen twee heuveltjes stond, maar net wat noordelijker dan ik verwachtte. Zou die verkeerd staan? Het zou kunnen, want de voorlopers waren nog niet terug toen ik was vertrokken. Goed kijken, een markering met het -volgens mij- juiste nummer aangebracht, en verder gelopen. Maar 31 meter verderop stond nog een post, en dat was wel de juiste, en bovendien op de juiste plek. Markering weer verwijderd, en, met een paar minuten vertraging, mijn race vervolgd. Toptijd zat er al niet meer in, maar het was onze eigen loop, als club, dus vond ik dat wel verantwoord. Even later ging ik door mijn enkel, maar na een paar minuten wandelen, ging het weer gewoon, en scheurde ik verder. Zeer afwisselend terrein, nu weer zandvlaktes, dan weer heide, dan weer bos. En moeras her en der. Maar ook veel mul zand met heuvels, wat het behoorlijk inspannend maakte. Dit was wel een van de mooiere lopen van het jaar. Dat vond een klein vliegtuigje ook, want bijna bij elke post kwam die over mee heen vliegen. Moet een maf gezicht zijn, om her en der mensen kris-kras door het veld te zien rennen, ogenschijnlijk zonder patroon.

Twee weken terug ten slotte was er weer een nachtloop, de door Yannick Michiels en mede-studenten uitgezette  Thomas More stads-sprint door Turnhout. Onder begeleiding van de bassen van de Red Bull DJ die pal naast de start stond om de boel op te luisteren, racete ik weg, en vergat prompt mijn hoofdlamp aan te doen. De daaropvolgende posten gingen zo snel, dat ik de neutralisatieposten amper opmerkte, en in sprint tempo het park in rende, waarop ik volkomen ging dwalen omdat mijn gevoel voor afstand ineens niet meer klopte. Wie had deze wildernis hier ineens verwacht? Toen ik even later ook nog een brug ontdekte die niet op de kaart stond (hoewel bij de start wel was aangekondigd, maar door mij niet opgemerkt), raakte ik redelijk van de kaart. Concentratie en snelheid zijn complementair. Je kan je zuurstof maar één keer inzetten. Maar ik zou de volgende keer niet langzamer gaan lopen, dus moet ik maar wat aan de concentratie en alertheid doen. Zou snel routeplannen te trainen zijn? Ook dat moet ik maar eens gaan proberen. Ik heb wel wat ideeën.

En er was natuurlijk nog een laatste training van het jaar, met een kaart in kerst-stemming. Geen posten, maar blanco plekken op de kaart. Aanvalspunt kiezen, en peilen. Niet altijd even makkelijk, want ons mooie Bestse Bos was her en der stevig door de houthakkers onder handen genomen. Soms herkende je het niet terug, maar dikwijls was het vooral ondoorloopbaar. Wel een goede training. Toch moet ik eens nagaan welke trainingsvorm specifiek aansluit bij de fouten die ik typisch maak.

De 2e dag van de Sylvester, ten slotte, die heeft al zijn eigen blogpagina gekregen. Misschien maak ik van de headcam video nog een YouTube filmpje, met mee-bewegende kaart. Al was ik dit keer niet zo vaak de bulten op-en-neer gerend als de vorige keer. Toch blijft het leuk om naar te kijken. Maar ik heb even genoeg geschreven om daar ook weer een hele analyse van te maken.

Beste-oliebol-van-Noord-Holland-koopt-u-in-Hoorn[1]Rest me nog een paar van mijn voornemens voor 2014 op te sommen. Als ik dat niet doe heb ik ook niks om me aan te houden. Dus het komen jaar ga ik

  • mijn weblog beter bijhouden (anders ben ik weer twee avonden aan het schrijven om de achterstand in te halen)
  • nu toch echt die workshop digitaal oriënteren houden, over het analyseren van GPS tracks en de bijbehorende software, etc.
  • mijzelf trainen in het vooraf uit m’n hoofd leren van alle controlenummers van de posten onderweg, met het Major System; en daarna ook de postomschrijvingen memoriseren
  • meer #aantiktrails verzinnen (en gaan lopen natuurlijk)
  • een keertje trailrunnen om te zien hoe dat is (en natuurlijk al die trailrunners overtuigen dat dat zóóóó 2013 is, en dat oriëntatielopen de nieuwe sport is)
  • sowieso eens serieus aan de slag gaan met werving, de doelgroepenquete uitwerken, en iets doen met buitensport- en hardloopzaken in de omgeving
  • de oriëntatieloop op de HTC plannen, kaart tekenen, en omlopen ontwerpen
  • mij o-games hoekje op deze site uitbreiden
  • en een praktische training verzinnen het zoeken naar de kortste route op een kaart te versnellen en te verbeteren

Kortom, ik kom 2014 wel door, en er gaat weer een hoop gebeuren. Reken daar maar op.

Nogmaals de Bulten van Vierveld

Verbeterpuntjes, Wedstrijd

uitslag_vierveldAnderhalf jaar terug moesten we nog 1 euro meenemen naar de start. Nu werden daar GPS trackers uitgedeeld voor de Elite lopers. Had ik me maar niet voor de Long Difficult (LD) in moeten schrijven; dan kon ik ook met zo’n ding rond rennen. Ik ben nog steeds benieuwd hoe ze er nu uit zien en hoe ze werken. GPS aan een GSM gesoldeerd? Data-uplink via SMS of GPRS of 4G? Het lijkt me op zich wel de toekomst, al is het niet-mogen-kijken tot de laatste is gestart wel onhandig.

Anyway, ik liep gewoon de Long Difficult omloop, omdat dat de langste afstand was. En misschien wel net zo pittig als de Heren Elite, al was de tegenstand vast minder straf. Maar dat maakte de route er niet minder leuk om. Anderhalf jaar terug was het reliëf hier ook al zo leuk. Toen gingen we zelfs twee keer helemaal berg op-berg af, en nu maar 1.

Ik merkte wel dat ik meer gevoel had voor het gebruiken van de hoogtelijnen. Hoewel ik mijn bekende neiging om, als ik op min of meer gelijke hoogte moest blijven, toch te gaan klimmen, weer ten toon spreidde. En dus te hoog uitkwam voor de volgende post, 17 in dit geval, wat natuurlijk verspilde energie was. Volgende keer toch beter op mezelf letten.

Ging het dan niet goed? Zeker wel. (Al doet de officiële uitslag het nog wat beter lijken dan het was, want volgens mijn eigen GPS was ik 4e en niet 2e, maar mijn EMIT vond kennelijk de eerste paar minuten niet zo interessant.) Maar toch een paar foutjes gemaakt, en van foutjes moet je leren, dus schrijf ik ze maar op.

29-12-2013 01-05-04

29-12-2013 01-13-51Op weg naar 1 begon ik goed, koos een veilige en snelle route, maar liet me 150 meter voor de post afleiden door andere posten en lopers, zodat de vaart er uit raakte. Ik had gewoon passen moeten tellen. Maar het bos bleek ook moeilijker te lopen dan het wit op de kaart suggereerde.

Naar 2 had ik een paar tiental meters kunnen besparen, maar da’s niet zo relevant. Eerder is het de vraag of ik van 3 naar vier niet beter had kunnen afdalen, over het pad gaan, en weer klimmen. Mijn snelheid op de steile flank valt vies tegen, bijna wandelen.

Van 5 naar 6 was het pech. Het open veld bleek stug hoog gras en moeras, waardoor de vaart er uit ging. Had ik niet kunnen weten. Van 7 naar 8 daarentegen was klimmen naar het pad vast sneller geweest dan over de hoogtelijn lopen.

29-12-2013 01-14-17Dan gaat het weer even goed, tot 10, waar ik prompt voorbij loop, omdat ik in de vaart het dal als heuvelrug zie. Ik heb geen bril nodig, maar dit gebied vol hoogtelijnen is op 1:10k toch wel heel erg klein afgedrukt. Alleen had ik met 5 seconden kijken een minuut klauteren uit kunnen sparen.

29-12-2013 01-14-37De route van 13 naar 14 gaat niet over rozen. Maar wel door een modderpoel die het hele pad zuid-westelijk van de plas omvat. Ik kies voor de zuid-oever van het meertje, maar besluit al na 20 meter dat ook dat niet opschiet. Impulsief loop ik vervolgens rond de noordkant. Had ik dat meteen gedaan, en had ik het pad in het bos gevolgd, dan was ik vast veel sneller geweest. Of ik had voor de modderpoel op het pad moeten kiezen, en natte voeten voor lief nemen.  Ook dat was sneller.

In de Splitsbrowser zie ik dat ik op weg van 14 naar 15 sneller had kunnen lopen, vermoedelijk door het pad te volgen, al vond ik mezelf best rap gaan door het bos. Maar op weg naar 16 kies ik voor een onverstandige route. Het vlakke veld, noordelijk van 16, trekt, en ik ren de heuvel die ik ook op weg naar 10 tegen kwam, op. Echter, het veld is nogal onregelmatig, en ik loop door een geul met grind die de vaart  remt. Dan wordt het klimmen naar 17, maar ik ga te hoog. Zonde. Gebeurt me vaker. Maar ja, misschien had ik de post weer niet zo snel gezien als ik van onder was gekomen.29-12-2013 01-14-56

Op weg naar 18 heb ik het gevoel te oostelijk te lopen, te ver naar links. Toch ren ik naar de post die ik zie staan. En dat blijkt inderdaad 19 te zijn. Goed dat ik mijn controlestrook op tijd bekijk! Terug naar 18 die gelukkig niet veel hoger staat. En weer naar 19, met een déjà vu.

Dan gaat het snel over de vlakte. Ik zie andere lopers, wat motiveert. Iets te vroeg zoek ik naar 22, en veel te vroeg naar 23, weer omdat ik daar anderen zie lopen. Niet doen! Let alleen op jezelf! En tel passen!

De laatste posten gaan als een zonnetje, allemaal scherp aangelopen en zonder fouten. Maar ja, ze zijn dan ook niet moeilijk meer.

Al met al ben ik 4 keer niet geconcentreerd genoeg geweest op mijn positie op de kaart, en heb daardoor dikwijls te vroeg naar de post gezocht (1, 15, 18, 22, 23). Heb ik 2 keer niet goed op de kaart gekeken en daardoor moeten zoeken naar de post (10, 23). En heb ik 5 keer niet zo’n handige route gekozen (naar 4, 8, 14, 15, 16). Genoeg ruimte voor verbetering dus. Mooi!

WOR3: wéér zo iets leuks!

Challenge, Verhaal, Wedstrijd

Foto550-3XFJGCXW[1]Zaterdag 14 december ’13 liep ik samen met Mini voor de 2e keer de Woudlopers Orienteering Run, de WOR. Ondanks pittige tegenstanders in de mixed categorie werden we, ook tot onzer eigen verbazing, weer 1e. En nog opmerkelijker: overall scoren we de 2e plaats, voor menig heren team. Kortom, ons plannetje heeft gewerkt. En dat was: gewoon rustig alles goed doen. Bijna geen fouten, tactisch over de tijdslimiet gaan, en genieten. En dat alles lukte. Foto’s zie je hier. Rennen op het op puntje van je stoel. Dat is een Orienteering Run. Althans, als de Woudlopers hem organiseren. Weken voorpret, verheugen en voorbereiden zijn het gevolg. Zodra de datum bekend was heb ik meteen de hele dag uit de familie-kalender in de keuken geknipt om te voorkomen dat er ook maar iets anders tussen zou komen. Na de editie van vorig jaar (zie voor het verslag van de WOR2 mijn weblog) zijn we namelijk verknocht.

wor3_jg_p
De route van ons, “The Nerds Running from Hot to Her” (Mini en mijzelf), vergeleken met die van “PAIN” (Patrick de Bruycker en Inga Lehmann). Tot CP57 is het stuivertje wisselen, maar dan gaan wij terug om X4 te zoeken, en zij verder. We finishen opvallend genoeg met evenveel tijdverschil als deze actie gekost heeft.

De kunst is Uitgeslapen aan de start verschijnen, en toch alle Huistaken gemaakt, alle attributen gepakt, en alle kaarten in de omgeving mentaal ingeprent te hebben. En vast een gezellig biertje te drinken, want dat hoort a) bij het event, en b) komen we traditioneel de avond tevoren met het hele team bij elkaar om tijdens de loop niet eindeloos bij te hoeven praten. Want daar is geen tijd voor.

Eerst denken...
Geen tijd te verliezen! En dus eerst even rustig alles goed doorlezen.

Zodra het startschot gegeven wordt met een “En dan mogen nu de enveloppen opengemaakt worden…” gaat de tijd lopen, en de adrenaline stromen. Wat des te interessanter is, omdat je eigenlijk eerst even rustig de kaarten moet doornemen, op volgorde leggen, en alle bijzonderheden inprenten. Even als voorbeeld: Het ontbrekende, witte, stuk rechtsboven op deze kaart [link] in het begin, vorig jaar, hadden we ook op [deze] of [deze] kunnen zien staan, en zo zien dat er een meertje lag, waar je omheen kon. Maar ongeveer als laatste lopen we naar buiten, het klaslokaal waar we de briefing kregen, uit. Goed voorbereid dus. Thuis ook al met Google Streetview de watertoren op het terrein opgezocht. Wat kon ons gebeuren? Niets. Dat bleek, althans, voorlopig. De

watertoren
De schaduw verraadt de watertoren.

18-12-2013 12-13-56eerste 20 van de 97 opdrachten verliepen vlekkeloos. Dat was vorig jaar wel wat anders, toen de eerste meteen letterlijk de prullenmand in kon. Het is bijna jammer dat ik daar dan niets over kan schrijven. Nou ja, ik zal mijn best doen. En aan de hand van de kaarten die ik weer dankzij Quickroute en mijn Garmin Forerunner 305 heb gemaakt, is dat niet zo moeilijk.

18-12-2013 16-50-45
Klik op het overzichtskaartje om het kaarten archief te openen.

Het begon met een kaartje van het voormalige klooster, een recht-toe-recht-aan routebeschrijving (weliswaar in het Frans en achterwaarts gespeld), en posten op een kaart. Maar even later volgt een opdracht met een visgraattraject,  een omgekeerde routebeschrijving naar waar we al staan (die je natuurlijk ook in de juiste volgorde kan volgen, maar omgekeerd is uitdagender en korter), en een memorisatieopdracht. Gelukkig valt op de foto van iets onder een tunnel een klein getal op, dat er vast niet voor niets op staat. En dat blijkt, want dat iets hangt 8 keer in de tunnel, met op elk iets een ander controlenummer. Die was in de pocket. Inmiddels hebben we het gevoel dat veel teams achter ons lopen, maar het kan ook best andersom zijn. We raken er niet van van de kaart. fotozoekenEen foto-opdracht laat ons bomen herkennen, en dat doen we redelijk efficiënt, al verwachten we toch ergens in te stinken. Maar even later gaat het dan toch fout. Mini zegt nog “er staat DIKKE BOOM, is dat deze wel?”, maar ik ben eigenwijs, of zie geen andere door het bos, meet de omtrek op, doe die maal 20, en ga zoveel meter verderop een ander controlegetal vinden. Gelukkig hangt dat op dezelfde boom als we zouden hebben gevonden als we de omtrek van de juiste hadden genomen. Briljant! Zie maar eens twee bomen te vinden die evenveel meters uit elkaar staan als het verschil van hun diameter maal π gedeeld door 20. Dat lukt alleen Ferdy en kornuiten. Iets later, op weer een volgende kaart, slaat enige twijfel toe. We zoeken een een controlepost die “—20 meter” stroomopwaarts hangt, op de linkeroever. Is dat een min? Of zijn dat er drie? Moeten we dan stroomafwaarts? Daar ligt niets. Maar wel blijkt er zowel een nummer -stroomopwaarts- op de linker als de rechter oever te hangen. Was daar niet iets mee? Half Parijs heet niet voor niets Rive Gauche, en daar zal niet afwisselend het ene, danwel het andere stadsdeel mee bedoeld worden, afhankelijk van waar je heen loopt. De benaming is dus vast, maar welke is welke? Is de mensheid op zee ontstaan en stroomopwaarts gelopen, en heet dus de stroomopwaarts gezien de linker oever links? Of is de benaming pas ontstaan toen we van links en rechts spraken, geletterd waren geworden, en tevens lui zodat we ons met de stroom mee lieten voeren op ons vlot? Klinkt plausibeler, en na vandaag zal ik nooit meer vergeten dat dat de juiste redenering was.Foto550-OL6DZ3QF[1] Wel missen we een volgende post, #41, waar we eerst op de juiste plek staan, maar dan toch een ander nummer noteren omdat we het pad waar we op lopen niet op de kaart herkennen. Maar wel het talud dat er op staat, en de post kiezen die daar het dichtst bij staat. Lastig. Als je tevoren zou weten welke van de 97 controlenummers je fout zou noteren zou je er wel langer bij stil staan, maar als je 97 keer 2 minuten langer kijkt kom je niet voor donker thuis. natte voetenEr volgt nog een leuk stukje, waar we lintjes volgen en aanwijzingen verzamelen. Een interpretatiefout kan ons 2 maal 30 punten kosten, door een paar posten om te wisselen, maar die fout maken we niet. Even later is het tijd voor natte voeten: dwars door het moeras, tussen tokkelbanen en touwbruggen, die we overigens rechts laten liggen. Hier lopen we inmiddels weer tussen een aantal andere -snelle- teams. Het gaat goed. Iets verderop weer een leuk concept: posten met pijlen maar er staat niet welke welke is. Behalve dan teksten als “CP53 is de meest noordelijke”, “CP56 ligt op de lijn van CP52 naar CP54” en ga zo maar door. Snel ontcijferen, en vervolgens opzoeken, de volgorde maakt niet uit, maar de kortste is vast de snelste. Buiten adem vinden we het laatste punt, CP54, uit de serie, rennen door naar CP57 die weer eenvoudig lijkt, en lezen daar (pas) dat huistaak X4 volgt. Intekenen, en gaan, het lijkt simpel. Zie de kaart hier onder, het potloodstreepje. Maar nee, wacht!

Rechts de welke-is-welke posten, en links de eerste peiling van X4, en onze route terug naar de peiling tov CP56.
Rechts de welke-is-welke posten, en links de eerste peiling van X4, en onze route terug naar de peiling tov CP56.

De huistaken waren opdrachten die we thuis al konden voorbereiden, en die een offset, of projectie opleverden ten opzichte van een, thuis nog onbekend, punt. Huistaak X4 gaf een offset ten opzichte van CP56, waar we 7 minuten geleden stonden. Stom! Niet goed vooruit gelezen. Doordat we meteen de fout bij ons zelf legden dachten we er niet aan dat de opdracht wel eens fout kon zijn, ondanks dat X4 pas na CP57 in het roadbook stond vermeld. En dus liepen we terug, gingen zoeken in de achtertuinen waar we ten opzichte van CP56 uitkwamen, vonden niets, en keerden moedeloos terug naar CP57. X4 zouden we overslaan. Er waren verder geen deelnemers te zien. Iedereen was ons voor. Foto550-F4N8CBCQ[1]Achteraf bleek dat het dus een foutje was. Hoeveel teams zijn teruggegaan weet ik niet, maar 9 van de 21 hadden hem uiteindelijk wel goed. En wij hadden hem ook kunnen hebben, als we na CP57 alsnog langs het aanvankelijk berekende punt waren gelopen. Ach ja, dat hoort er bij. 19 minuten had het ons gekost. Met de straftijd*3 regel hadden we er 15 aan mogen besteden. Weer kwamen we langs het klooster, de startlocatie. Gelukkig waren daar nog een paar teams, maar het leeuwendeel was vast al veel verder. Hier begon het 2e deel van de tocht, en we waren precies 3 uur onderweg.

Vertrouwde O kaart.
Allen het zwarte inktpatroon deed het nog…

Er volgden een foto-opdacht (Woudlopers met pijlen volgen), een gewone oriëntatie kaart (gesneden koek, met greppels en kuilen), een daar-trappen-wij-niet-in instinker aan de linkerkant van een pad dat je achterwaarts diende af te lopen, een kaart met lauter paden, een slang (met een echte gespleten tong), en een Oro-kaart, waar alleen hoogtelijnen op stonden. Die laatste was nog knap lastig, omdat de vorm in grote lijnen herkenbaar was, maar op kleine schaal niet heel specifiek.

Slang, maar daar hoef je je natuurlijk niet aan te houden, als je ziet dat de paden soms kaarsrecht zijn, en je weet hoe groot je paslengte is..
Lastig stuk van 23 naar 24. Maar 26 deden we fout.

Het kostte een paar minuten, tot we CP24 hadden gevonden. CP25 was vervolgens een eitje, en CP26 ook, dachten we, maar die bleek achteraf fout. De holle weg omlaag de neus van de heuvel af was niet de geul die op de kaart stond. En dat verklaarde ook waarom CP27 zo veel verder lag dan we dachten. Lastig dingetje. Hierna kwamen we in een stroomversnelling. Peilingen en afstanden zijn makkelijk; ik ken mijn passen. Maar we werden wel moe. Een stuk ploeteren door de doorntakken, die er vanuit de lucht lang niet zo stekelig uitzagen, vergde zijn tol. Het kostte niet alleen tijd. Maar al met al schoot het toch lekker op, en we liepen weer volop tussen de andere teams, wat een stuk minder eenzaam voelde. Intussen dachten we dat we nog steeds alles goed deden, of dachten dat we dat deden, en zo keek ik ondoordacht door een buis, noteerde het nummer (dat op 30m afstand te zien was, en niet op 15m), maar vergat te lezen dat er ook een kijkrichting was, en uiteraard was er een ander nummer te vinden als je andersom door de buis keek. Die Woudlopers! Dit zou onze 4e fout van de dag worden. doorntakkenDe opdrachten hierna waren allemaal toch wat lastiger dan die tijdens de afgelopen anderhalf uur. Misschien met opzet, want op dit punt van de route zou iedereen wel moe zijn. Al lopend een RD-achtig coördinaat omzetten naar een ongebruikelijk geschaalde kaart is niet eenvoudig. En toch moest dat, en diverse projecties maken,  in de laatste paar opdrachten van de route, meerdere keren. Eentje ging er fout, op het pleintje tegenover het kerkhof, waar we voor het gemak voor een koerst van 45° diagonaal het plantsoen overstaken in plaats van de exacte koers te nemen, wat dan weer een paar meter, en 45 strafminuten scheelde. Twee van de slordige foutjes op het eind minder, en we waren nr. 1 geweest! lusjeNiet veel later kwamen we in het zicht van het klooster. Zouden we het laatste lusje overslaan en gewoon terug gaan? Ik keek Mini aan. Het antwoord was duidelijk. Natuurlijk niet! Hier lagen nog 165 punten te verdienen, en het zou misschien een kwartiertje extra kosten. Als de nood aan de man is gaat alles voorspoedig. We vonden alles, en nog rap ook, en kwamen moe maar voldaan het zaaltje binnen, waar iedereen alvast aan de Trappist zat, na te praten en na te genieten van de geweldige tocht. Het was dan ook weer fantastisch weer geweest, en de Woudlopers hadden ons met talloze uitdagende opdrachten en spannende routes flink bezig gehouden. Foto550-3AOSYBLY[1] De prijsuitreiking was spannend, en even dachten we dat we gediskwalificeerd waren, want we werden maar niet opgenoemd. Tot de nummer 2 bekend werd, en wij dat bleken te zijn. Ongelooflijk, maar waar. Dat vormde toch wel de kroon op een uiterst geslaagde dag. Ik houd altijd wel van een beetje statistiek, op basis van de uitslag.uitslag

  • Vorig jaar waren we het laatste team dat binnen kwam. Nu volgden er nog 3.
  • Het snelste team was 43 minuten voor de eindtijd binnen, terwijl wij daar 25 minuten overheen gingen. Dat scheelt een dik uur.
  • De 20 minuten die we kwijt waren om terug te gaan en X4 te zoeken waren de punten die het op had geleverd als we X4 gevonden hadden niet waard. Want het had ons immers 60 strafpunten gescheeld, en hooguit 45 bonus opgeleverd. Verkeerde beslissing.
  • Maar de 15 minuten, en dus 45 punten straftijd, die we aan CP61, X7, X8 en X9 besteedden, hebben ons netto 165-45=120 punten opgeleverd.
  • Twee teams hadden minder dan onze 3 standaard posten fout (of gemist). Maar niemand had alles goed. De overige teams hadden er 6 of meer niet goed.
  • Niet goed waren CP39, de dikke boom op zekere afstand van de kruising, die 29% fout had, CP41, een boom aan een talud, waar 81% de mist in ging, en CP26, een put bovenaan een helling, die 76% fout had. CP61, die 76% fout had, hadden we wonderwel goed. Kortom, onze fouten waren niet uit de lucht komen vallen.
  • 2 specials hadden we niet goed: J, de buis, waar we verkeerd om doorheen keken was door 81% fout beantwoord, en O, de projectie vanaf de ingang van het kerkhof, was voor 76% een instinker. Dat we X4 niet goed hadden zie ik door de vingers, want de opgave klopte daar niet (en 57% had hem dan ook fout).
  • Mooi dat we X en X7 goed hadden, welke beide voor 91% van de lopers te lastig bleken. 18 van de 35 specials werd door minder dan de helft goed beantwoord. Ze waren over het algemeen dus niet eenvoudig. Dan is twee foutjes best acceptabel.
PaperArtist_2013-12-22_01-15-19
De grote fles 7 PK bier die we hebben gewonnen hebben we dezelfde avond nog soldaat gemaakt. En dat smaakte! Hadden we ook wel een beetje verdiend vonden we zelf.

Hergedefinieerd

Overpeinzingen, Verhaal

Hergedefinieerd word je als Oriënteringsloper door zelf een kaart te maken. ‘t Blijkt meer dan een blik achter de schermen: het is alsof je een wedstrijd compleet binnenstebuiten keert.

Inleiding

Toen Peter mij een maand of drie geleden vroeg om de kaart te maken voor de NC3 op de Grote Heide zuid, kreeg ik een kleur van trots. Ik oriënteer pas 2 jaar, en -al gaat het me zeker niet slecht af- heb niet buitensporig veel ervaring. Maar deze eervolle opdracht nam ik graag aan.

Wat volgde was mezelf twee maanden lang voornemen om “morgen” op pad te gaan, af en toe hardlopen op Grote Heide, en ten slotte twee weken heel hard werken, vele uren op de hei (en in het bos voor zover dat er nog staat), en vaker dan me lief was nachtwerk achter de computer.

Het resultaat was een herziene kaart, en 7 leuke omlopen, al zeg ik het zelf.

Ik ben blij om alle positieve reacties te horen. Eerlijk, er is geen negatieve bij geweest. Eén opmerking was er over een pad dat niet op de kaart stond, maar dat was alles.

Al doende heb ik veel geleerd over de andere kant van de kaart: het perspectief van de kaarttekenaar die op papier tracht te zetten wat hij denkt dat de loper verwacht te zien. En over het leggen van banen met benen die stuk voor stuk tot onvermijdelijke routekeuzes zullen leiden. Wat zijn baanleggers toch schurken! Heerlijk!

Al met al een uiterst waardevolle ervaring, die ik iedereen aan kan raden. Met de juiste begeleiding dan, want zonder hulp van Peter en Adrie was het een regelrechte mislukking geworden. In het verslag hier onder zal ik proberen wat dieper in te gaan op wat ik geleerd heb.

Nuttig

Om succesvol oriënteringsloper te zijn hoef je geen banen gelegd, of een kaart getekend te hebben, maar het helpt wel. Het is niet als de ik persoon in Zen en de Kunst van het Motoronderhoud, (Robert Pirsig, 1974), die meent dat een motorrijder die niet weet hoe de techniek van het ding functioneert vroeg of laat hopeloos verloren strandt. Dat je moet weten, begrijpen hoe het ding werkt om er mee om te kunnen gaan. Anders is het rijden niet echt. En dat maakt dat er twee soorten motorrijders zijn. Zo zijn er ook twee soorten oriënteringslopers: zij die een kaart hebben gemaakt, en zij die dat niet hebben.

Nee, zo zwart-wit is dit natuurlijk niet. Maar het maken van een kaart leert je wel vanuit een ander perspectief te kijken waardoor wat er op de kaart staat in een ander licht komt te staan. En het leggen van een baan leert je op zijn beurt op een heel andere manier naar diezelfde kaart te kijken. Als je snapt, doorziet, hoe je je eigen banen hebt gelegd, zie je ook veel sneller hoe je ze het best beloopt. Trek dat door naar andermans banen, en je hebt de heilige graal van het oriënteren in handen.

Maar laten we ook weer niet overdrijven. De werkelijkheid die de kaart beschrijft is immers ook te aanschouwen zonder benul van het ontstaan van die kaart. En de benen van de baan zijn heel ondubbelzinnig de verbinding tussen telkens twee punten in het terrein. En wat daar tussenin op de kaart ligt is voor iedereen te zien (mits die kaart klopt). Doorzie je snel de juiste route, dan ben je er.

Bovendien geldt de eerste opmerking misschien nog wel sterker de andere kant op: het maken van een kaart leert je niet lopen, maar leert het lopen van een oriënteringsloop (en dat hebben we allemaal wel eens gedaan) je hoe je een kaart maakt, en wat je wel en niet tekent. En snap je hooguit als kaartmakende loper wat de tekortkomingen van een kaart zijn, en aan welke subjectiviteit de totstandkoming onderhevig is. Maar aan de andere kant, leert dat je wel de waarde van termen als perspectief, interpretatie, omstandigheden en relativiteit te betrekken op het lezen van de kaart. Je weet wat te tekenen als je weet wat je als loper wilt zien, maar als loper snap je dat je desondanks keuzes moet maken als je wilt tekenen wat je ziet. En er dus geen uniek juiste kaart is. Maar daarover straks meer.

Werkwijze

Kaart hertekenen

Ik ben begonnen met een bestaande kaart, oorspronkelijk uit 2005. Die heb ik uitgeprint, en ik ben 3 keer vrijblijvend het gebied doorgerend, op zoek naar de grote verschillen, die veel aandacht qua hertekenen zouden vergen, en naar mooie benen en geschikte locaties voor posten.

Het was al snel duidelijk dat het bijwerken van de kaart niet slechts een kwestie was van een lijntje hier en daar, omdat ruim een kwart van het terrein ofwel gekapt was, ofwel open was en nu dichtgegroeid. Waar het toen ruw open was (lichtgeel), blijken nu dichte bossen met dennenboompjes te staan (donkergroen), en witte bossen van toen zijn nu gekapt tot heide met losse bomen, plukjes bos, en grasveldjes. Vennen zijn drooggevallen, moerassen uitgegraven, en dode bomen van toen zijn vervallen tot stof, terwijl andere markante objecten zijn ontstaan. Bij het tekenen blijken er zelfs hoogtelijnen gegroeid te zijn, die er eerst nog niet waren.

Tijd om echt op pad te gaan. Ik heb een aantal gereedschappen geprobeerd. Zo tekende ik op polyestercalquepapier, of op print-outs (in Ocad’s draft mode) van de kaarten op 1:5000 schaal. Met stiften in O-kaart kleuren, of met grijs vulpotlood. Probeerde ik mijn aantekeningen te onthouden, schreef ze in de kantlijn, of op losse vellen kladpapier.

Het beste beviel het om met vulpotlood op calque te tekenen, geplakt over de uitgeprinte bestaande bestaande kaart, met daar onder een A4-tje van plastic golfkarton als stevige ondergrond: licht, waterproof, en stijf. Er ontstond een eigen codering van terreinkleuren en symboliek. Ik zette nummers op de kaart waar meer uitleg vereist was, en schreef in de kantlijn wat de nummers betekenden. Gebruik van verschillende kleuren potloden (ik heb ook vulpotloden in rood, groen en blauw) is toch niet zo praktisch. Waar laat je ze? Gewoon grijs vulpotlood, dat bovendien makkelijk gumt, leek het beste te voldoen. Misschien zijn meerdere verschillende kleuren handig als je met een nog blanco kaart begint.

Wel erg handig zijn een plaatkompas en een schaalverdeling van mijn wandelpassen op de gebruikte kaart. Dat werkt verbluffend nauwkeurig. Wandelpassen blijken een stuk minder afhankelijk van het terrein dan renpassen. Gum is ook praktisch onmisbaar. Het lukt met of zonder calque, maar calque maakt het wel makkelijk om bij het digitaliseren een overzicht van de wijzigingen te krijgen. Wat direct op de kaart is getekend zie je sneller over het hoofd. Wel lastig is het om aan te geven wat moet verdwijnen op de kaart, en tegelijkertijd te tekenen wat er voor in de plaats moet komen, zonder dat het achteraf een onleesbaar zooitje wordt. Misschien moet ik daarvoor mijn tweede kleur potlood/pen gebruiken?

Vervolgens kreeg ik handigheid met Ocad, ook omdat ik Peter een aantal hidden features zag gebruiken, die het leven wel heel erg veraangenamen. Of dat ook allemaal kan in OpenOrienteeringMapper moet nog blijken. En contouren in te voeren blijkt een los touch-tablet met pen wel handig. Om verschillende versies van de kaart te vergelijken is ImageMagick’s compare.exe een handigheidje: plak twee bitmaps van kaarten op dezelfde schaal over elkaar heen, en het verschil licht duidelijk op. Zo kan je ook bijvoorbeeld kleine verschuivingen in routes opsporen.

Ik had gelukkig een bestaande kaart beschikbaar als uitgangspunt. Ik kan me voorstellen dat anders luchtfoto’s en hoogtekaarten veel kunnen helpen, al zijn ze niet altijd up-to-date. Je dient dan ook verschillende bronnen te vergelijken, zoals Google’s, Yahoo’s, en Bing’s satelliet foto’s, op zoek naar de meest recente en bruikbare. Zijn er als vliegers met een camera er onder om snel vanuit de lucht het bos te inspecteren? Of kent iemand toevallig een luchtfotograaf?

Dilemma: beloopbaar of herkenbaar?

Één van mijn dilemma’s bij het tekenen is: teken ik wat te zien is om te herkennen waar je bent, of om de route te plannen tussen de posten? Ligt de focus op het aangeven van de beloopbaarheid of de herkenbaarheid?

Voor punt- of lijnkenmerken op de kaart valt het probleem nog wel mee (afgezien van dat ene stukje bos dat gescheiden wordt van het pad door achtereenvolgens een meter gras, een berm, een slootje, een aarden wal, een hoog hek, een meter ruw open met stukjes onderbegroeiing en en randje dicht bos; en dat alles samen nog geen 10 meter breed -het moest verboden worden-).

Maar bij grotere oppervlakken wordt het lastig. Is een strook dichter bos aan de rand van een wit bos groen van kleur omdat je, als je er staat, ziet dat het anders is dan de rest van het perceel, en je je daarmee kan oriënteren? Of laat je het wit omdat het groene plukjes van hooguit een paar meter breed zijn en je dus tussen die plukjes door op volle snelheid kunt blijven rennen? In de praktijk zal het er van afhangen of je dit specifieke voorbeeld slechts passeert op weg naar een post verderop, of dat je het getekende groen zult gebruiken om een naastgelegen post te lokaliseren. Met andere woorden: of je er grof of fijn loopt te oriënteren. Maar ja, dat is weer voor iedereen en voor elke omloop anders. Terwijl de kaart universeel hoort te zijn, niet voor een specifieke post, route, of persoon.

Is het een goed uitgangspunt dat je tekent wat er  op de (schaal van de) kaart past, en er ook nog een beetje overzichtelijk uit ziet?

Het meeste moeite had ik duidelijk me:

  • kleur van bos (wit – lichtgroen – middelgroen – donkergroen)
  • wel of geen onderbegroeiing (en zelfs daar zijn twee dichtheden voor)
  • ruw-open met bomen, of wit bos danwel ruw open met wat minder dichte onderbegroeiing; het lijkt allemaal in elkaar over te lopen
  • ruw open (lichtgeel) of grasland (geel)
  • ter plaatse is heide en gras duidelijk te onderscheiden; maar beide zijn op de kaart ruw open; ik zou er desalniettemin een stippellijntje als cultuurgrens tussen kunnen tekenen

Opvallend is trouwens dat “open met verspreide bomen” wit is met gele stippen, terwijl “ruw-open met verspreide bomen” dan weer licht-geel is met witte stippen; is dat logisch? De details kan je in de IOF specificatie vinden.

Waarbij soms het jaargetijde ook een rol speelt. En hoe meer detail, hoe sneller de kaart veroudert. Als beginnend baanlegger ga je toch op zoek naar criteria , zoals:

  • een minimale grootte van oppervlakjes met afwijkend terreinkenmerk (16 mm2 lees ik)
  • alleen stukken met herkenbare overgangen (cultuurgrenzen)
  • gewoon één kleur per perceel?
  • kleur van bos alleen voor beloopbaarheid, niet voor oriëntatie gebruiken?
  • en anders alleen aangeven als je er ook een stippellijn (voor cultuurgrens) omheen kan tekenen?
  • is een criterium dat al wat je tekent ook voor het plaatsen van een post te gebruiken is, en anders niet getekend moet worden?

Op een 1:5000 uitdraai van de kaart om onderweg op te tekenen kan je veel meer kwijt dan praktischer wijze op een schaal 1:10000 leesbaar is. Maar ik ben toch geneigd alles wat te zien is op de kaart te tekenen. Daar moet ik nog een balans in vinden. Te veel tekenen maakt de kaart onleesbaar; te weinig levert minder plekken voor posten op, die immers alleen bij herkenbare plaatsen op de kaart gezet mogen worden. Meer ervaring helpt hier een evenwichtige keuze te maken.

Ten slotte bedenk ik dat ik eigenlijk al het water in had gemoeten om te peilen hoe diep het was, en of je er door kon. En niet voor niets…

Banen leggen

Na het bijwerken van de kaart kwam het uitzetten van de routes. Of eigenlijk begon dat al eerder, want tijdens het veldwerk ben ik al menig mooi puntje voor een postzak tegengekomen. Mooie plekken, unieke plekken, plekken om bijzondere stukjes van het terrein te laten zien, en herkenbare -maar op het eerste gezicht onvindbare- plekken. Toen ik er ruim honderd had leek dat wel voldoende. Meer dan. Hoewel later zou blijken dat ik toch nog wat extra plekjes nodig had, om benen te leggen die evenwichtige routekeuzes afdwongen. Baanleggen en terrein verkennen was dus een iteratief proces.

Daar komt bij dat de Grote Heide eigenlijk best een groot terrein terrein is, en dan hebben we het alleen nog maar over de Grote Heide Zuid. Alleen de langste omloop kon het van boven tot onder omvatten. Helaas paste niet het gehele gebied op één A4-tje, zodat we het Veeven in het noorden hebben moeten weglaten in de routes, al was dat zo mooi. (Ik pleit bij deze voor de aanschaf van een mobiele A3 printer, zodat ook van grotere gebieden op de dag van de wedstrijd ter plekke kaarten bij-geprint kunnen worden.)

Het gebied is groot, maar toch waren er zones die ik moest vermijden. Er lagen een aantal pas-ingezaaide akkers, privé terreinen, weides met paarden, en een kampeergebied van de lokale scouting. Magenta arceren is natuurlijk een optie, maar je moet de lopers ook niet uitdagen: de banen moesten er dus ruim omheen, of júíst tussendoor geleid worden, want de rand van een akker is al gauw sneller dan het omringende bos te belopen.

Ondanks alle randvoorwaarden vind ik dat ik er in geslaagd ben een aantal leuke en bijzondere benen te tekenen. En die weer met even interessante benen -qua routekeuzes- te verbinden.

12 was geen moeilijke post, maar de weg er heen vanaf 11 was niet gemakkelijk. De ideale route was niet meteen duidelijk. En dat was terug te zien in de splits.
Voor de route van 18 naar 19 waren twee droge en een natte beslissing mogelijk.

Het streven om het afwisselend te houden, in lengte van de opeenvolgende benen, in terrein, in moeilijkheidsgraad, en in koers, maakte het een hele puzzel. En met één omloop was ik er niet: er moesten er 7 komen, rekening houdend met de eisen voor lengte en moeilijkheidsgraad van de verschillende omlopen. Ik schat dat de eerste omloop me 3 uur kostte om te ontwerpen, en de daaropvolgende telkens ongeveer een uur. Kan sneller, maar dan is meer ervaring vereist.

Het uit de knoop houden van de route en voorkomen dat lijnen postcirkels zouden doorsnijden was nog best een opgave. De butterflies waren een oplossing. Probeer dan ook nog eens scherpe hoeken in een route te vermijden, en te voorkomen dat verschillende omlopen dezelfde benen in verschillende richtingen belopen, en je hebt een puzzel!

 

Een ogenschijnlijk simpel been dat in de praktijk best pittig bleek.
Een piepklein mini-eilandje. Gewoon, omdat het kan.

Ten slotte heb ik de te belopen delen van de kaart extra gecheckt. Dáár moest de kaart gewoon exact kloppen. Paden, kleur bos, onderbegroeiing, etc. Maar met alle routekeuzevrijheid was de te belopen zône nogal breed, en ik zal niet de enige zijn die ooit verdwaald is en daar door op stukken van de kaart kwam waar geen baanlegger ooit op gerekend had. Het gebied buiten de banen moet dus ook een beetje kloppen (of helemaal weggelaten worden, want iets dat er wel op de kaart maar niet is is het echt, is erger dan iets dat niet getekend is).

Analyse

Kijkend naar de splits (op Splitsbrowser pagina; kies voor de weergave van Percent behind) vallen een aantal benen op, waar, gezien de spreiding op de relatieve tijden, nogal verschillende routekeuzes zijn gemaakt. Dat zijn de benen die geslaagd zijn, qua legging. Want een been 7→8 in omloop 2, of 11→12 in omloop 3 (plaatje hier onder), dat is niet waar de lopers zich op onderscheiden.

Juist de benen waar veel verschil in relatieve tijd ziet (behalve dan de hele korte stukjes waarop een klein absoluut verschil relatief hard meetelt), die zijn gelukt.

Ik ben heel benieuwd hoeveel lopers bij omlopen 1, 2 en 5 door het ven zijn gelopen in het westen van de kaart, net boven het fietsviaduct. In omloop 1 zijn er mensen die er meer dan 4 keer zo lang over deden van post 18 naar 19. Ik denk dat de snelsten door het water zijn gegaan. Hoewel dat zo’n groot verschil ook weer niet echt kan verklaren.


Conclusie

Ik moet zeker ook Peter bedanken voor alle hulp en opmerkingen bij het ontwerpen van de banen. Mijn eerste poging heeft gelukkig bijna niemand gezien, maar ik kreeg het al snel redelijk door. Al valt er nog veel te leren. En van Adrie heb ik nog van alles geleerd over het tekenen van de kaart. Ik zal zeker nog een paar keer met hem, Peter of anderen mee moeten gaan om het echt in de vingers te krijgen. En ook het leggen van banen zou ik niet durven zonder dat iemand ze goed checkt. Maar ik heb al heel veel geleerd, al zeg ik het zelf.

Een volgende keer dat ik een kaart teken trek ik er meer tijd voor uit. Het is gewoon heel veel werk. Er moeten slimmere manieren zijn dan alles twee keer vastleggen: eerst op papier of calque, en dan digitaal. Zou een tablet (met daar op Momap, of een toekomstige port van OpenOrienteeringMapper naar Android, of een aangepaste OpenStreetmap editor) werken? Of rondrennen met een camera op mijn hoofd en achteraf thuis pas tekenen? Of kan je handiger meten, met een GPS en een DGPS ontvanger bijvoorbeeld, of een laser-afstandsmeter.  Er zijn meer mensen die hier over piekeren. De apparaten bestaan, maar wat kost het? Het aanbod op Marktplaats is nog wat karig.

En een volgende keer dat ik een baan leg maak ik meer tijd vrij om na afloop met de lopers te evalueren, te vragen wat ze nou precies leuk vonden, wat saaie benen waren, en welke keuzes ze hebben gemaakt. En of ze me doorzien hebben. Ik ben heel benieuwd, en daarom nodig ik jou, lezer, van harte uit jouw commentaar en opbouwende kritiek hier onder toe te voegen.

Drie dagen jeuk van de brandnetels

Verbeterpuntjes, Wedstrijd

…maar dat was een keuze. Een routekeuze. Geen verkeerde, maar wel één die ik niet snel vergat. Wat prikken die planten, als ze tot je middel reiken!

Het wit op de kaart ten oosten van (18) zag groen van de brandnetels, en mijn benen rood.

En dan mag ik nog niet klagen, want rond post 1/38 groeide ook veel Urtica dioica, waar een gebaand pad doorheen liep, met dank aan de lopers die al om eerder gestart waren. Twee keer gebruik van gemaakt, tot de laatste keer dat ik van deze post weg liep, op weg naar de laatste post voor de finish.

 

Toen vond ik het iets te ver om en heb mijn eigen paadje gemaakt. Au! Maar dat is oriënteren: je eigen route volgen, en niet achter een ander aanhollen.

Al met al was het een erg leuke loop. Snelle baan, flink tempo goed kunnen vasthouden, soms best lange benen, enkele instinkers maar niet te veel, en pittige routekeuzes. Een paar keer ging het een beetje mis, maar omdat ik op weg naar de start de finish had zien liggen, en de laatste paar posten dus supersnel afwerkte, had ik achteraf een erg goed gevoel.

Maar van je fouten leer je, dus laat ik die ook maar even benoemen. En dat is niet zo moeilijk dit keer. Pak de splits-uitdraai er bij, en ze vallen direct op: posten 6, 21 en 31, waar ik  bijna de langzaamste loper was. Daar staat dan wel tegenover dat ik op de benen 15, 20, 24, 27, 40 en 41 de snelste was. Ik ga niet alle routekeuzes bespreken, maar het contrast tussen de hele snelle en extreme trage benen (vergeleken met de andere lopers, want er zijn altijd snellere en tragere benen in de route), is wel opvallend. Voor de complete route verwijs ik naar mijn Quickroute-kaart. (Merk op dat mijn GPS horloge soms wat meer zwalkt dan ik zelf.)

De weg van 5 naar 6 was simpel. Hekje onderweg, evenwichtige route-alternatieven, en een post op een hoek van een gebouwtje, een grijs vlakje op de kaart. Maar het hele gebouw stond er niet! Ik had beter kunnen weten, want op de kaart stond het hooguit een paar meter van het hek, nog vóór het pad, en in het echt stond daar helemaal geen gebouw.

Nu, zonder zout zweet in mijn ogen, zie ik dat het ook iets heel anders is op de kaart dan een gebouw: iets grijs maar zonder de karakteristieke zwarte lijn er omheen. Goed kijken de volgende keer, en passen tellen! Dan was ik nooit zo ver doorgelopen naar het westen, voorbij de post, en gaan dwalen. En had ik 50 seconden gewonnen!

Volgende foutje. Zeg maar FOUT! Van 20 naar 21. In eerste instantie liep ik er vrijwel recht op af, maar vlak bij de post had ik mijn kaart gevouwen, en meende over het westelijke been aan te komen lopen, naar 22. Dus toen ik de postzak van 21 zag staan keerde ik om, en ging naar 22 zoeken, verder naar het westen, via de weg aan de noordkant van het bos. 22 vond ik eerst niet, en als zoekend kwam ik weer terug bij 21 uit, vanwaaruit iemand anders naar de juiste 22 liep. En toen zag ik hem ook staan. Maar bij het ‘stempelen’ kwam ik er achter dat het nummer niet klopte, en pas toen besefte ik dat ik 21 had overgeslagen. Terug naar 21, voor de 3e keer, weer naar 22, ook voor de derde keer, en eindelijk door naar 23. Ik had me bijna 3 minuten zoeken kunnen besparen door iets geconcentreerder te zijn en iets vaker op de kaart te kijken. Scherp blijven!

 

En ten slotte is er die post 31, waar we met 3 man vanuit de verkeerde richting aan kwamen lopen, en eindeloos hebben lopen zoeken, hoewel we in eerste instantie vlak bij de post stonden. Hoe dit kon gebeuren? Geen idee, maar in een sprint omgeving lijken een paar mm op de kaart als gauw heel weinig, en is het verleidelijk gewoon even om je heen te kijken en te zoeken als je de post niet direct ziet staan terwijl je toch zeker weet vlak in de buurt te zijn. Maar al snel wordt dat toch iets langer zoeken, en kan je beter even goed op de kaart kijken. Zo gezegd, zo gedaan, en tot de gezamenlijk conclusie gekomen dat de post dichter bij het talud naast het rugbyveld stond dan bij het zuidoostelijker gelegen pad. Ook daar gaan zoeken, zonder succes, en uiteindelijk vond een van de drie de vlag, in een kuil, aan het eind van een smal paadje tussen de struiken, dat eigenlijk alleen vanuit het zuidoosten te zien was. Waren we vanuit die richting aan komen lopen (wat ook een reeële routekeuze vanaf 30 was geweest), dan had dat ook weer 2:40 gescheeld. Ook een kwestie van concentratie, en als het er op aan komt iets beter op de kaart te kijken. Moet te doen zijn.

Al met al klinkt het of ik zes en een halve minuut sneller had kunnen zijn, niet door harder te lopen, maar door minder te lopen, en vooral minder fouten te maken. Ik was er geen 1e mee geworden, maar ook geen 10e. Dat vraagt om een analyse:

Aftrekposten

Stel nou dat je de slechtste benen af mag trekken. Iedereen maakt wel eens een fout. Soms meer dan één. En als je nu wilt vergelijken hoe goed men is, niet hoe slecht, dan zou je voor kunnen stellen dat de benen met fouten niet meetellen. Het is wat delicaat om te selecteren wat een been met een fout is en wat gewoon een iets mindere routekeuze is, maar laten we zeggen dat als je 40% langer dan gemiddeld over een been doet, dat komt door een fout bij het zoeken naar de post. Met langer dan gemiddeld bedoel ik dat je zoveel langer over een been doet dan je, gezien je eigen eindtijd, over dat been zou hebben gedaan wanneer het verhoudingsgewijs een even groot deel van het totaal was als voor de snelste lopers. Wat Splitsbroser “Percentage behind” noemt, maar dan uitgedrukt in je eigen tijd.

Dat criterium heb ik op de uitslagen van deze loop toegepast. Iedere >40% fout heb ik afgetrokken van de totale tijd, en daar voor in de plaats de verhoudingsgewijs “snelste” tijd ingevuld. Het resultaat staat in de tabel hier onder:

1 00:33:45 H40 Frank BUYTAERT (-0)
2 00:34:10 H21 Tomas HENDRICKX (-0)
3 00:37:27 H45 Dirk JACOBS (-1)
4 00:38:39 H40 Jan-Gerard VAN D (-3)
5 00:39:18 H21 Petru GRAMA (-2)
6 00:39:20 H21 Jeroen VAN DER K (-0)
7 00:40:09 H21 Frederik MEYNEN (-2)
8 00:41:42 H45 Koen MEYNEN (-1)
9 00:42:14 D21 Greet OEYEN (-2)
10 00:42:39 H60 Roger HENDRICKX (-2)
11 00:43:16 H21 Toon PEETERS (-0)
12 00:43:28 H50 Michel WENS (-5)
13 00:44:12 H21 Winston FRANSSEN (-2)
14 00:45:14 H21 David DE BRUYN (-5)
15 00:45:34 H21 Wim BRIES (-3)
16 00:48:01 H35 Kris WYNEN (-5)
17 00:48:40 H35 Dolf LEPPENS (-3)
18 00:48:44 H40 Kris VAN GELDER (-1)
19 00:50:04 H40 Yves DE MITS (-2)
20 00:50:50 H45 Ed JANSSENS (-2)
21 00:52:56 D21 Igna HEYNS (-2)

Wat opvalt is dat de snelste lopers geen fouten maken. Namelijk nul. Je zou kunnen stellen dat ze heel regelmatig lopen. En wat ook opvalt is dat ik helemaal zo slecht nog niet liep, alleen een paar kapitale blunders maakte. Wat je ook kan interpreteren als perspectief voor verbetering. Als optimist.

Je kan natuurlijk twisten over de rekenmethode, de percentages die als fout-criterium gelden, en de interpretatie van wat fout is en wat niet. Je kan ook stellen dat een fout waardoor je een tijdje loopt te zoeken je ook voordeel oplevert omdat je intussen ook enigszins de kans krijgt uit te rusten. Zou zou je juist tactisch een been halverwege kunnen verprutsen om wat rust te krijgen, want achteraf valt die toch wel uit de score. En gewoon iedereen 1 of 2 benen aftrek gunnen gaat ook niet werken, want dan kiest iedereen natuurlijk de langste benen. Ga je zo iets introduceren, dan begeef je je al heel snel op extreem glad ijs.

Maar liever stel ik dat deze hele berekening misschien wel leuk is om wat van te leren, maar voor en oriëntatieloop onzin is, want het niet maken van fouten is gewoon onderdeel van het spel. Of de sport. Het is juist de kunst om alles goed te doen.

En bovenstaande exercitie laat zien dat ik me in die kunst nog wat kan verbeteren.

Je hebt fouten en je hebt fouten…

Overpeinzingen, Verbeterpuntjes, Verhaal

Sorry!

Soms, bewust van een risico dat je neemt, gaat er iets mis. Je wist dat het kon gebeuren, had weloverwogen een beslissing genomen op basis van verwachte kansen, maar de wind kromp toch in de vlaag terwijl je aan het zeilen was, of je zag de post op het kleine heuveltje toch niet zo snel staan en had beter via het pad aan kunnen komen lopen dan dwars over de hei. Eigen schuld, je weet het, je zal de volgende keer meer op zeker spelen, en ondertussen gewoon doorgaan.

Maar soms maak je een fout die je niet zag aankomen, en zelfs op dat moment ook niet opmerkt, totdat je er (veel) later mee wordt geconfronteerd. Totaal overvallen door de vergissing, niet bewust van enig risico, onachtzaamheid, of onregelmatigheid, schrik je als van een donderslag bij heldere hemel.

Dat laatste overkwam me vandaag. De donderslag dan; de fout was gisteren al gemaakt. Het was niet dat ik bij het uitlezen van mijn EMIT ontdekte een verkeerde post gecheckt te hebben (wat me twee keer eerder overkomen is), en ook niet dat ik mijn GPS-logger onderweg verloren had (wat me één keer eerder overkomen is); het was veel erger:

Ik had een post op de verkeerde plek gezet. Waardoor een aantal lopers hem niet kon vinden, en in eerste instantie gedeclasseerd werd. Onvergeeflijk.

Ik was zaterdagochtend vroeg gaan helpen met plaatsen van 17 van de controle-EMITs voor de 2e dag omlopen voor de KOVZ 3 Daagse van Brabant. Er zaten lastige bij, waar ik het vooraf geplaatste lintje niet direct vond; of waar ik twee keer checkte of het lintje wel hing waar volgens mij de post op de kaart stond. Alles klopte. En ik controleerde overal twee keer of het nummer van de EMIT wel juist was, en de postzak goed vast hing.

Tot aan de laatste die ik ging zetten. Aan de rand van de onderbegroeiïng, op de flank van het relïef, bij een duidelijke omgevallen boom. Ik was er kennelijk zo van overtuigd dat dit de plek was, vooral de vanuit de wijde omgeving te ziene markante resten van de omgevallen boom, dat ik helemaal niet meer het lintje heb gecheckt. Zo opvallend vond ik hem dat ik de post er zelfs achter heb gezet. Als je op de aangeduide plek staat moet je de post kunnen zien, en anders niet per se. Alleen de aangegeven plek moet duidelijk te vinden zijn.

Dat had ik beter niet kunnen doen: als hij er voor had gestaan had men hem wel gezien, althans, was de kans een stuk groter geweest, en de fout minder pijnlijk. Maar dat is natuurlijk niet waar het om gaat: hij stond op de verkeerde plek. En een omgevallen dode boom is geen boomstronk. (Wat is dan wel het symbool voor een dode omgevallen boom? Of voor een houtwal, zo’n langgerekte berg takken en stammen, door mensen gemaakt, en ook erg markant?) Maar het stomste was dat ik helemaal niet naar het lintje heb gezocht. Terwijl dat toch het makkelijkst was geweest, en zekerheid had gegeven dat iemand (met meer ervaring) de juiste plek had gevonden. Waarom ik niet heb gezocht? Omdat ik zo overtuigd was van mijn locatie, en geen enkel vermoeden had dat het niet zou kloppen. Maar dat is geen excuus; en dat is er ook niet. Louter een verklaring.

Duizendmaal excuses

Ik wil me dan ook verontschuldigen. Gelukkig kon de uitslag gecorrigeerd worden, door de twee benen, van en naar de misplaatste post, uit de tijdrekening voor de uitslag te verwijderen, zodat de verloren tijd voor iedereen niet meetelt. Dat is dan weer een groot voordeel van de elektronische tijdsregistratie met EMITs, met een klok in de loper-unit, waardoor alle tijden altijd kloppen, en niet afhankelijk zijn van synchronisatie van de klok in de controle units, zoals bij een ander veelgebruikt systeem.

“Failure is not an option”

Wat ik er van geleerd heb moge duidelijk zijn: altijd de posten bij het lintje plaatsen, tenzij dat overduidelijk verkeerd hangt. En dan nog alleen na overleg met de baanlegger, want de lintjes worden weggehangen én door iemand gecontroleerd, dus dat is al 2 tegen 1.

  1. ga naar de juiste locatie op de kaart
  2. zoek (en vind) het lintje
  3. check of je bij de juiste post staat
  4. check of de locatie van het lintje klopt met de postomschrijving
  5. plaats de post op een geschikte plek die aan voldoet aan alles
  6. verifieer het post-nummer (EMIT)
  7. verifieer of de postzak goed hangt en er niet af kan vallen

Maar vooral: neem de tijd, want alles moet voor 110% kloppen. Failure is not an option.

Kansberekening op de Zwarte Bergen

Overpeinzingen, Verbeterpuntjes, Wedstrijd

Kansberekening, dat is waar het deze keer om draaide (en niet alleen deze keer). Hoewel dat op zich gek klinkt, want je moet niet gokken, maar gewoon naar de post lopen. Als je niet zeker weet dat je goed zit doe je iets fout. Toch?

Maar ook dat is niet waar. Want hoe vaak denk je niet dat je goed zit, en klopt het toch niet? In je hoofd is de kans dat je zo naar de post loopt in die gevallen gewoon 100%, of 99% of zo iets; en staat er toch geen vlaggetje. En zou het niet zo zijn dat als je met honderd procent zekerheid naar de post rent, je er via de 90% route sneller was geweest? Misschien was de 80% route nog wel sneller. Als dat een halve minuut had gescheeld op de gemiddeld 3 minuten per post (dit keer), dan was dat ruim 15% snelheidswinst. Dan mag je er 1 op de 6 posten twee keer zo lang over doen omdat je een fout maakt, en nog heb je een betere eindtijd.

Met andere woorden, 100% zekerheid is niet het snelst. Maar wat dan wel?
Dat is die kansrekening uit de titel. Laten we deze loop eens onder de loep nemen. De hele route kan je zien in mijn DOMA archief, maar ik zal ook wat stukjes kaart in dit verslag opnemen.

Ik had al een tijdje niet meer georiënteerd. Wel gelopen, dus de conditie was oké, en de routine van het oriënteren ook (controlenummers en vervolgroutes checken vóór ik bij de post kwam), maar de feeling leek wat minder. Het voelde niet helemaal scherp.

Op zich goed om dat tevoren te beseffen, en bewust iets meer op zeker te spelen. Ik had de laatste paar keren ook wat verloren door fouten, dus zou het wel goed zijn er nu geen te maken. Altijd is dat beter, natuurlijk, maar je maakt ze uiteraard nooit met opzet.

Een methode om alvast succesvol te starten is niet-warmlopen. Zodat je niet de eerste paar honderd meter als een gek het bos in stuift om er achter te komen dat je bent vergeten kaart te lezen. En de eerste post missen (of er naar moeten zoeken) is een mentaal lidteken dat je de rest van de wedstrijd meedraagt. Zo houd ik ook vaak eerst even de paden aan, kijk om me heen hoe dichtbegroeid het bos dit seizoen is, en wen even aan de kaart. Kost een paar seconden die je later terugverdient.

En zo vond ik post 1 dan ook redelijk fluitend, hoewel hij best lastig was geplaatst. Maar bij 2 ging het ineens behoorlijk mis. Gewoon door niet goed op de kaart te kijken. Ik zag een strook gras richting post op de kaart, maar oriënteerde alleen grof, en zag dat post 2 op een open plek stond, ergens aan het end van de strook gras. Zonder nog een keer op de kaart te kijken, lag er in mijn hoofd een open plek in het verlengde van de strook gras; en in het echt lag die er ook, helaas. Maar daar was geen post. Ook niet op de kaart. Ik had de kans dat ik hem wel zou zien, en dat ik goed op de kaart had gekeken, te hoog ingeschat.

Uiteraard nam ik me voor dat dat vandaag niet meer zou gebeuren. Geen risico’s meer: gewoon de juiste koers lopen, en altijd zorgen dat ik weet waar ik ben. Maar dat lijkt tevoren wel eens makkelijker dan het ter plekke blijkt. Voorbeelden:

  • Van 5 naar 6, lijkt op de kaart eenvoudig. Vanuit het open veld (hobbelige heide: snel wegwezen) het open bos in, reliëf zoeken, en de post in de kuil achter de bult. Het bos bleek dichter begroeid, en alles was reliëf, dus de bult, noch de kuil, vielen direct op. Toch was dit geen onverantwoord risico.
  • Van 6 naar 7: ondanks het volgen van een aantal terreinkenmerken, enigszins gaan gokken en gemikt op de verkeerde pluk bomen. Toch niet volledig kaartcontact gehouden, hoewel dat in dit terrein wel nodig is.
  • Van 11 naar 12: Een post in een klassieke gribus van paadjes, heuveltjes en kuilen. Dan moeten alle alarmbellen af gaan. Zeker als die volgens de postomschrijving niet op een top maar in een inloper staat. Maar ik dacht hem wel even te gaan vinden, en heb 5 minuten lopen zoeken, voordat ik door had dat ik nog 50 meter verder moest zijn. Had ik makkelijk kunnen voorkomen.
  • Van 13 naar 14: Leek eenvoudig, maar zo’n lang stuk doorsteken in bos dat toch best dicht begroeid is (en niet zo wit als op de kaart) vraagt om narigheid, zeker als mijn geplande stoplijn een iets-dichter-bos is, lichtgroen op de kaart, maar zonder de stippellijn van de ‘herkenbare cultuurgrens’. En met het slechte zicht is reliëf niet zo’n eenvoudige leidraad. 20 meter voor de post herkende ik mijn inschattingsfout, koos eieren voor mijn geld, en zocht een herkenbaar punt op: het pad ten noorden. Om te refereren, rende ik naar de kruising ten oosten, zuidelijk naar het zijpad, en van daar uit, recht op de post af. Vond hem via een flinke omweg. Had ik meteen voor een herkenbaarder route gekozen, dan had me dat fors gescheeld. Achteraf.

Ik ben voor mezelf eens nagegaan hoe en wat…

post tijd afstand vogel- vlucht afstand route tempo vogel- vlucht tempo route relatieve afstand route- keuze veilig- heid succes geluk verloren tijd gewonnen tijd
1 03:01 454 580 06:38 05:12 27.80% 1 1 1 0    
2 02:54 207 408 14:01 07:06 97.20% -1 -1 -1 -1 01:15  
3 01:54 298 312 06:22 06:05 4.60% 1 0 1 1   00:30
4 02:40 426 508 06:15 05:15 19.10% 1 1 1 0    
5 01:47 281 335 06:20 05:19 19.30% 1 1 1 0    
6 01:11 164 178 07:14 06:37 9.10% 0 0 0 1 00:10 00:05
7 02:39 356 424 07:27 06:15 19.10% -1 1 0 -1 00:30  
8 01:44 295 313 05:52 05:32 6.00% 1 1 1 0    
9 01:06 160 217 06:51 05:04 35.00% 1 1 1 1   00:15
10 02:16 263 352 08:38 06:26 34.10% -1 1 1 0 00:30  
11 06:35 968 1,142 06:48 05:45 18.00% 0 1 1 0 00:20  
12 05:29 298 596 18:24 09:12 100.10% 1 -1 -1 -1 04:00  
13 04:56 761 875 06:28 05:38 15.00% 0 1 1 0    
14 03:37 211 522 17:07 06:55 147.10% -1 -1 -1 -1 02:10  
15 02:59 290 428 10:16 06:58 47.50% 0 0 1 0 00:20  
16 02:44 355 412 07:41 06:38 15.80% 1 1 1 1   00:15
17 03:25 579 665 05:54 05:08 15.00% 1 1 1 0    
18 02:22 380 428 06:14 05:31 12.70% 1 1 1 0    
19 01:43 229 245 07:30 07:00 7.00% 1 1 1 0    
20 01:04 107 138 09:59 07:42 29.70% 0 0 0 0 00:20  
21 01:15 187 201 06:41 06:12 7.60% 1 1 0 1   00:30
22 01:52 186 335 10:02 05:33 80.50% -1 1 -1 -1 00:50  
59:13 7453 9614 07:56
 06:09 29.0% 10:25 01:35

Allereerst schat ik zo in dat ik 10:25 sneller had kunnen lopen, als ik geen fouten had gemaakt. Dat is meer dan het verschil tussen plaats 1 en 6! Niet harder lopen, dus, maar slimmer! Wat dan verder opvalt is dat ik vooral tijd verlies op de benen waar ik niet veilig heb gelopen (2, 7, 12, 14, 15, 20: 8:35 minuten), en maar een klein beetje op benen waar ik niet zo’n goede routekeuze heb gemaakt (6, 10, 11, 22: 1:50 minuten). Door her en der risico te nemen (minder veilig te lopen), maar wel geluk te hebben gehad (goed gegokt), heb ik 1:35 minuten gewonnen. Dat weegt dus zeker niet op tegen de verloren tijd door onveilig lopen. Kortom, veiligheid voor alles, en je wint!

Maar goed, na die post 14 ging alles best vlot en zonder fouten, alleen de finish leverde wat problemen. Verklaarbaar, maar niet vergeeflijk. Eerst de verklaring (of de excuses): Tevoren had ik gezien dat de finish via een lang lint vanaf de onverharde weg naar het CC liep. Dat de finish op mijn kaart niet daar getekend was leek me dan ook een vergissing. En bovendien had een of andere onverlaat zijn BMW pal voor de finishpost geparkeerd, althans, gezien vanuit de richting waaruit ik aan kwam lopen (wat tevens de richting van de voorlaatste post was). Ik zag dus alleen een lint lopen, in een richting waarin ik tevoren verwacht had dat de laatste post zou staan. Één en één is twee…

Iets verderop vond ik toch een post staan (wat de één-na-laatste post van de andere wedstrijd was; ik deed de dagomloop) en dacht te finishen. Inmiddels wandelend (want ik meende klaar te zijn, riep iemand (ik meen dat het Lieke was) dat het niet klopte, en ging ik alsnog terug naar de geparkeerde auto om daar echt te finishen.

De les voor de volgende keer is duidelijk: kijk goed tevoren hoe de finish in elkaar steekt. Meestal bevindt zich die vlak bij het CC, en is dat dus een kleine moeite. Het kan je kostbare seconden opleveren, in het laatste been, en dat is nou juist wat je achteraf het beste bij blijft. Ondanks mijn 6e plaats (van de 40 lopers) gaf dit minimale debacle op het eind me een ietwat zure nasmaak. En dat is natuurlijk zonde, na zo’n mooie loop.

Ik ben alleen wel benieuwd wanneer de splits online komen… http://helga-o.com/webres/splits/splitsbrowser.php?lauf=527 lijkt nog niet te bestaan. Tot die tijd kan ik mijn tijden en route vergelijken met die van Geert van den Burg, want hij heeft de zijne op zijn eigen DOMA/Quickroute server gepubliceerd. En ook leuk is deze vergelijking op 2DRerun.

 

Laatse nacht van het jaar: snel, kort, leuk, en een foutje of 3…

Verbeterpuntjes, Wedstrijd

Drie weken na dato een stukje schrijven over een wedstrijd is op zich een hele opgave. Maar ik heb me voorgenomen over al mijn loopjes wat op papier te zetten, zo ook over het Vlaams Avondkampioenschap Hoge Rielen, te Lichtaart.

Wat al direct bij binnenkomst opviel was het cachet van de wedstrijd. Niet alleen omdat ik een ‘starttijd’ had gekregen (zoals iedereen) waardoor er wat druk op de ketel stond, maar ook omdat het een goed geoutilleerd etabilssement was, met douches en bar. En het viel op dat -ongebruikelijk voor een nachtoriëntatieloop- niet de helft van de lopers direct na binnenkomst weer vertrok; er zou dan ook nog een prijsuitreiking volgen.

Maar goed, wie dit leest heeft vast ook zelf meegelopen, dus laat ik niet te veel vertellen wat je al weet. Wat je niet weet, en wellicht wel wil weten -anders volg je deze blog niet- is wat ik er van bakte, en hoe de omloop was.

Die was kort. Althans, dat was mijn eerste gevoel. Doorgaans loop ik de langste afstand, maar ik dacht dat het er hier officiëler aan toe ging -het Avondkampioenschap- en hield me dus braaf aan mijn leeftijdscategorie. Maar kennelijk ligt een kort stuk me niet, en duurt het bij mijn langer om op stoom te komen, waardoor een lange omloop relatief gunstiger uitpakt. En ik werd er pas drie posten voor het eind van doordrongen dat het bijna klaar was, en zette pas toen de eindsprint in; wat eerder had gekund.

Zou het daar aan liggen, mijn eindsnelheid van 8’07″/km? Hemelsbreed. Als ik naar mijn werkelijke tempo kijk, 6’12″/km, zit daar best veel verschil tussen, wat niet anders te verklaren is dan dat ik niet zo goed gelopen heb. En ook mijn afstand was ruim 30% meer dan die in vogelvlucht.

Toch maar leren vliegen dan? Of iets beter kaartlezen? Doe dat laatste maar. Iets sneller misschien? Of iets langzamer lopen? Ik herinner me een uitspraak van iemand die zei dat je niet sneller moet lopen dan je kaart kan lezen. Dat klinkt als appels met peren vergelijk, maar het blijkt soms maar al te waar. Al lijkt tien seconden stilstaan om even een mooie snelle route te plannen veel, zo lang je stil staat, zo lijken diezelfde 10 seconden zo om als je een minuut om loopt omdat je niet zo slim keek.

Zo bijvoorbeeld op de route van 1 naar 2. Ik heb vast de kortste gelopen, maar dat donkergroene bos wat niet supersnel, en dat eerste stukje over het gras (geel, rechtsboven) was vast ook sneller dan mijn keuze. En misschien was dat paadje aan de linkerkant van het groen ook zo gek nog niet, omdat het vrij direct op de post uit lijkt te komen. Maar goed, ik was hier maar 20% langzamer dan de snelste.

Nee, neem dan mijn ‘bijzondere’ route van 3 naar 4 (waar ik wel 85% langer over deed dan de snelste): de keuze was niet slecht, maar er gebeurde iets geks: ik was nog niet bij de post, of ik begon te twijfelen aan de afstand. Terwijl dat grasveld net westelijk van 4, toch herkenbaar zou moeten zijn geweest. En de open plek, oostelijk van het pad ook. En waar blijft het passen tellen? Ik denk dat het daar mis ging, en ik, door het vertragende effect van het stukje doorsteken net nadat ik de weg was overgestoken na 3, minder afstand had afgelegd dan ik dacht. Slordig. Maar er zouden nog meer slordigheidjes volgen…

Ik kijk doorgaans, ter analyse, naar de splits van een wedstrijd. En dan, om te zien waar de zwakke plekken zaten, naar de grafiek Percent behind. Je ziet direct waar het dan mis ging. Of juist goed.

Om dit vervolgens in een perspectief te plaatsen gebruik ik optie Compare with: Any runner en selecteer mezelf als Any.

Het resultaat is een grafiek die mijzelf op de nul-lijn plaatst, en laat zien waar hoeveel ander lopers beter of slechter waren.

Een post die ik verprutste, maar waar veel meer moeite mee hadden, was kennelijk een lastige. Zoals 5, 7, 8, of 12.

Image

 

 

 

Maar met een 4, 6, of 9, waar ik ook niet zo goed heen liep, hadden weinig anderen veel moeite mee, dus da’s niet zo best.

9 vond ik trouwens ook wel lastig. Er was in dit deel van het bos behoorlijk gekapt. Daarvan weet je nooit of het op de kaart staat of niet. Vooral paden die door rooimachines zijn gemaakt zijn dan verraderlijk. Ik had het gevoel op zo’n pad te zijn geraakt, en te veel naar westen te zijn gelopen. Dus ging ik, toen ik op het pad bij post 9 uit kwam, naar het westen, op zoek naar het juiste reliëf. Dat kwam niet, maar wel een kruising, waardoor ik wist te ver naar het oosten te zitten. Terug naar het westen dus maar. Kennelijk, omdat veel daar sneller waren, was dit nogal een grove fout, en was er een veel zekerder manier om van 8 naar 9 te lopen.

Maar zes, da’s nog een heel ander verhaal. Ik weet nog goed hoe dat ging. Aanleiding was het verkeerd van post 5 weglopen (A), richting corrigeren, maar toch niet goed genoeg op het kompas kijken. Vervolgens zag ik lichten branden in een gebouw in de verte, met op weg daar heen een open plek, een grasveld. Terwijl ik dacht naar (B) te lopen, liep ik naar (C), maar omdat ik zo overtuigd was van mijn doel, en de open plek er vóór, keek ik niet op mijn kompas. Pas toen de kruising (D) een driesprong bleek en geen vierspring (E), en huisje (F) toch een stuk dichter bij deze kruising stond dan (G), begon de fout te dagen. Ik wast toen al aan mijn doorsteek begonnen van wat ik dacht dat de zuidmuur van (G) was naar (6). 

Achteraf een enorme fout, die ik al veel eerder had kunnen opmerken, door naar de overige kenmerken onderweg te kijken, en de kaart in de gaten te houden. Maar hier was ik typisch aan het grof oriënteren, en probeerde juist snelheid te maken met een relatief leeg hoofd. De tijdwinst die dat opleverde heb ik weer ruimschoots ingeleverd. Snelheid is niet alles! Hieronder nogmaals de twee huisjes waar ik langs liep (rode kaart, gele huisjes) en de twee die ik dacht te passeren (groene kaart, lila huisjes):

En ook 12 had ik wat slimmer kunnen belopen, denk ik. 65% langer over gedaan, vanwege wat gedrentel rond de post. Beter was doorsteken door het witte bos, direct na 11, en dan het pad volgen. Typisch geval van op de kaart eerst een route zoeken die vanaf 11 aardig de goede kant op leidt, maar niet een die gunstig voor 12 uitkomt. Misschien is het wel het beste om terug te redeneren: hoe kom ik waar ik moet zijn, en hoe kom ik daar waar ik makkelijk gaan gaan naar waar ik moet zijn. Kortom, eerst een aanvalspunt kiezen, en dan de snelste route daar heen bepalen. Klinkt logisch. Ga ik de volgende keer doen!

Maar toch, wat ik ook aan zelfkritiek opschrijf, 7 van de 11 is nou ook weer niet dramatisch slecht in een kampioenschap, dus kan ik weer tevreden terugdenken aan een mooi stukje oriënteren in het donker.

 

De inkt was op…

Overpeinzingen, Training

De inkt op? Niet echt, maar het leverde wel een leuke training op: een kaart met alleen maar bruine lijnen. En dat zijn de hoogtelijnen. Maar dus geen paden, watertjes, hekken, wegen, bossen, zandvlaktes, etc. Niets. Allen wat je zou zijn als er niets op de grond stond of lag. Bijzonder. Bijzonder lastig ook. Want in dit bos, rond Joe Mann tussen Son en Best, zijn de paadjes een strak patroon, en dus niet aan het reliëf te herkennen. En er zijn ook lange stukken die zonder noemenswaardig reliëf zijn.

Het resultaat is een pittige training, uitdagend, en eentje waar je jezelf weer eens leert kennen. Iets dat typisch gebeurt als dingen niet gaan zoals ze moeten. Want van een perfecte loop leer je niet zo veel, afgezien van de boost van je zelfvertrouwen. Maar als het niet zo lekker loopt, krijg je van die leuke conflictjes, waarbij hersenhelften het tegen elkaar opnemen over iets te ver naar links, of juist naar rechts; of een kuil gewoon het midden tussen twee heuveltjes is; of het een pad lijkt, of het toch een cultuurgrens is. Dat zijn namelijk de situaties waarin kaart en omgeving niet met elkaar overeenstemmen: wat je op papier ziet lijkt er niet te zijn in het echt, wat je wel ziet stemt net niet overeen, en het noorden ligt 15 graden te ver naar het oosten. Je doet je best er wat van te maken. Maar als het puzzelstukje links past, klopt de bovenkant weer niet.

Ik was van plan, op weg van 2 naar 3, de hoogtelijnen te volgen, maar het bleek een dusdanig gelijkmatig glooiend terrein, dat die ene hoogtelijn 'niet te zien was'. Geen handige keuze dus. Ik had beter van 2 naar 20 kunnen lopen, en van daar de terrein features kunnen volgen. Achteraf een stuk korter!

Meestal is het simpel: je hebt een paadje gemist, en zit een perceel verderop dan je dacht. Of zo iets. Maar op een oro-kaart, met alleen hoogtelijnen, zijn die paadjes er niet, en kunnen ze dus ook niet niet kloppen. Evenals de slootjes, bosjes, en duintjes. Alleen kan je de verkeerde hoogtelijn te pakken hebben. En dat is het hem nou juist: een hoogtelijn is niets. Je kan hun vorm herkennen in het landschap, maar ze lopen er niet. Althans, niet precies ergens. En dat maakt het lastig, want ze lijken allemaal op elkaar. Alleen verschillen hun bochtjes en buren. Daar moet je het mee doen.

Om het extra lastig te maken: hoogtelijnen zijn een product van hun geestelijk vader: de kaartenmaker. En die tekent ze waar hij ze ziet lopen. Als het goed is zie jij ze daar ook, maar anders… Op een stafkaart kom je nog wel eens een verdwaalde hoogtelijn tegen, die niemand ooit zal herkennen. Dat zijn hoogtelijnen die er ‘echt zijn’, precies op 15 meter boven NAP, of 5 er onder; als er even verderop een heuveltje van 95 centimeter hoog ligt zie je daar niets van, op de kaart. Een oriëntatiekaart is veel beter: daar staat die spooklijn niet op, en het heuveltje wel. Maar toch, ze moeten kloppen. Een zaagtand is aan de ene, steile, kant dan wel herkenbaar, maar aan de andere, glooiende, staat die zelfde kaartenmaker voor het dilemma waar hij het lijntje moet trekken zodat jij het daar ook herkent. Ik heb wel geleerd dat de kaart doorgaans gelijk heeft, alleen moet je dat nog even zien!

Omdat er die twijfel is, of jij herkent wat op de kaart staat, of dat je zelf niet op de kaart staat waar je denkt, sta je af en toe te denken. Grappig genoeg is achteraf altijd duidelijk waar. Maar op het moment zelf los je een puzzeltje op. Het lijkt -alweer achteraf- zo’n makkelijk puzzeltje. Er zijn meestal maar een paar mogelijkheden op de kaart, waar je zou kunnen zijn; gegeven waar het noorden is, waar je vandaan komt, waar je heen denkt te gaan. Je vermoedde als dat je iets te ver naar rechts was afgeweken, je wat kleinere pasjes had geteld vanwege doorntakken, je te vroeg was gaan doorsteken.

Hier was veel reliëf, en daarmee was het ook prima oriënteren. Dat ik wat 'slingerde' had meer met de begroeiing te maken.

Maar daarin schuilt nou juist het probleem: “vermoedde”. Een aanname. En door die, of een andere vooringenomenheid, komt het dat je van de paar mogelijkheden op de kaart er eentje het voordeel van de twijfel geeft, die het nou net niet is. Want dan had alles namelijk geklopt. De kunst is om dan juist om alle aannames bewust op waarde te schatten, en objectief te kiezen voor de plek die echt het beste overeenkomt. Of op zoek te gaan naar bevestiging, als die niet voldoende aanwezig is.

Terug naar de training: ik denk dat het voor mij een heel waardevolle oefening was om eens heel strikt op hoogtelijnen te letten, des te meer omdat ik -ook bij deze training- geneigd was in de gevallen dat er geen boven-de-grond-kenmerken zijn op weg naar een post, puur op kompas en afstand (passen tellen) te navigeren. (Op zich is dat niet verkeerd, maar de baanlegger zal de post dikwijls ten opzichte van het lokale reliëf plaatsen, en niet op peilingen; dus is het reliëf een betrouwbaarder referentie.) En daarom was ook juist de nabespreking met Peter, onze trainer, zo goed. Hij wees nog eens extra op een aantal aandachtspunten. En hij confronteerde me met het me niet houden aan de dingen die ik eigenlijk ook wel wist, maar niet deed. Heel goed! Peper het me in, dan doe ik het de volgende keer wèl goed!

Een goed voorbeeld van goed lopen: eerst een ruimere koers lopen (meer naar 'rechts') en de droge sloot vinden, volgen tot het zuidoostelijke eind (toevallig was ik daar al ongeveer), dan de verlaging zoeken, als aanvalspunt, en van daar af naar de put met de post. Dat was maar goed ook om zo te lopen, want de post stond echt onder het maaiveld, en was van meer dan 20 meter afstand niet te zien.
  • Blijven lopen waar iets herkenbaars is: kies een route waar iets te zien is, in de hoogtelijnen, en volg alleen reliëf dat je herkent op de kaart, want anders heb je er nog niks aan.
  • Alles onderweg registeren: een foutje is snel gemaakt, en om terug te kunnen naar een bekend punt moet je wel onderweg gekeken hebben naar wat er voorbij kwam, anders moet je helemaal terug naar de vorige post (als je die nog kan vinden).
  • Veilige keuzes maken: een vlak stuk ‘doorsteken’ is gevaarlijk als er geen zekere stoplijn volgt, iets dat je herkent en niet kan missen. Anders kan je beter zichtbaar reliëf volgen, en een stukje omlopen, want verdwalen is nooit goed.
  • Geen steken laten vallen: op kaarten als deze moet alles kloppen. Omdat er zo weinig houvast is moet je wat je hebt volledig gebruiken. Passen tellen kan, maar moet je dan ook goed doen. Peilen: nauwkeurig. Maar vooral elk reliëf-detail moet overeenkomen, want anders betekent het dat je toch op de een of andere manier fout zit. Alles wat er is moet je zien, en alles wat je ziet moet er zijn.

Het mooiste van dit type training is misschien wel dat je hem heel goed kan doen in een een omgeving die je eigenlijk al kent, omdat het reliëf er telkens vanuit een andere hoek toch weer anders uit ziet, en je dus scherp moet blijven kijken en de kaart en de omgeving moet vergelijken. Zodat je dit ook voor een individuele training kunt gebruiken. Alleen: waar haal je zelf een oro-kaart vandaan?

Correcting splits

English, Website

Last weekend, during the ROM 2013, a couple of SI-controls were out of sync. The overall times were correct, but for a few courses, the ones comprising controls 138, 148, and 163, the Splitsbrowser graphs looked awful.

I looked at the data sources (the line that looks like <PARAM NAME="src" VALUE=eventdata.php?eventId=6336>), and downloaded the file (after pasting the base-url http://www.splitsbrowser.org.uk/ in front of it.

Then, I inflated the file, which was compressed in gzip-format, using the 7-zip program, and looked at the contents.

I noticed that for some controls, the split-times were not monotonously increasing:

Jan-Gerard Van der T  [138:19]  87:11  02:03  03:21  07:39  09:49  12:20  18:23  20:31  21:25  23:23  28:46 139:29  34:23  37:28  40:09  43:54  46:19  -----  50:35  52:08  55:45  61:09  65:05 187:47  69:41  71:27  73:37  75:28  79:19  81:53  83:19  85:36  86:51  87:11

I found out that SI works a bit different than EMIT: the clock is in the control, and not in the badge, which means that the registered times may vary from control to control. It only works when all controls were synchronized, and that was not the case here.

But, no problem, I could correct the data file for that, if I would know the offset, how much the specific controls were off.

First, I looked at all the results, of all the different courses, and found in total three controls that consequently gave the wrong reading. Then, for the controls in my course, course 1, I looked at my GPS tracklogger data, and noted the difference in time between the wrong controls and the previous, or subsequent ones. I subtracted that difference from the time difference in the Splitsbrowser data files, and the result was the offset, for each of the controls.

This worked at least for 138 and 148. For 163, which was not in my course, and of which I therefore had no time information, I looked at the variation time difference between checking 163 and the previous, and the next control, and assumed that the ratio between the relative standard deviation of the leg time for the leg before and after it, would correspond to the ratio in distance, and thus in time. Thereby, I estimated what the offset would be.

Then, assuming an offset for all three controls, and with help of a couple of lines of Matlab code, I processed the data files, and uploaded them to my server.

So now, while the ROM’13 organization may upload the final results to the official site, you can enjoy a proper Splitsbrowser results page, on my own jgeo.nl-blogserver:

STAGE 1, March 9th, Vrachelse heide.

STAGE 2, March 10th, ‘t Zand.

The original Splitsbrowser pages can be found here: Stage 1, and Stage 3.

By the way, it is interesting to observe the time-spread in split times, or asynchronicity of the SI-clocks, by comparing the GPS-log speeds at the controls, for both an SI-timed- and an EMIT-timed event:

left: SI: the controls are timed about +/-3 seconds accurate. right: EMIT shows obviously a better correlation.

 

New shoes!

English, Materiaal, Verhaal, Weglopen

 

 

 

 

 

 

I bought a new pair of shoes: the Inov-8 RocLite 285. For orienteering and for street-running. Not that the old ones were worn, but they didn’t fit all the terrains I use to cross.

Most orienteering races, I run my pair of Inov-8 Oroc 340’s (346.6 kilometers on the odometer, right now), that I bought April 1st 2012. But the steel spikes are not the best base on asphalt or other pavement.

 

On the other hand, the soft, flat, smooth sole of my marathon shoes, the Saucony Men ProGrid Triumph 8, are not the best option for off-road racing. So I needed something in between, suitable for paved roads, and anything else. With a lot of grip, but without feeling the individual studs when running on paved roads. With a low heel, but some damping; although I prefer little damping on the road for the direct feeling. A light shoe for long distances, but with some stability for my ankles.

Length web-browsing, review reading, running-mate consulting, and fitting, pointed in the direction of the Inov-8 RocLite series. Other options had been the TrailRoc 255 and the X-Talon 190. I tried them in the O-Crew “shop”, and decided that the size should be ½ bigger than my Oroc’s (although they were the same brand).

Next thing was to try them out in the field. The first meters on them ever became the first of 15000, during the Genneperparkenloop. The result was a pair of blisters, but hey, what do you expect if you try your new shoes on a fast 15k with sharp turns and some mud? The running itself went perfect, that day.

I was doubting whether to wear them during the Midwinterrun, and the Woudlopers Oriëntatierun. But I didn’t. Afraid to make the flashy red fabric dirty? No, I guess I just stuck to what I was used to, my good old Orocs. But last Friday, I ran the night orienteering run in Genk on them, to my complete satisfaction, and last Sunday, I ran, through the fresh snow, through the forests and over the hay around Leenderheide.

This last run was a good combination of paved and unpaved roads, fresh and compact snow, and loose sand and mud. On most terrain, the grip was perfect; only on hard, compacted, snow, I felt minimal sliding back, but no loss of control. I got the feeling there that the Orocs would have performed better there, but I did not compare them at that moment, under the same circumstances.

Furthermore, I noticed that the open structure of the upper shoe easily lets in water (melted snow), and I heard that the same would happen in dry sand. But I suppose my feet would have gotten wet anyway after running through 5 cm of fresh snow for 1.5 hours.

On the other hand, on the paved roads, back in the cite towards home, they behaved pretty well. The roads were wet, with slush-puppy substance on them, and the grip was excellent. The soles are a bit stiffer than my road-running shoes, but still comfortable enough to sustain for a longer period (and it is a good way to exercise the recoil in my calves).

So, my conclusion so far is that I made the right choice, to find a balance between on- and off-road shoes. And I guess that I will use them quite a lot for training, when I first have to conquer the asphalt, before I reach the wilderness. But for sprint-orienteering, they could be my favorite too. We’ll see. They’re a good excuse anyway to create some more elephant-trails…

Limburgse nachten zijn lang (maar niet als je flink doorloopt)

Wedstrijd

Koud was het! Of leek het, toen ik mijn spullen inpakte, en toch maar een extra muts, handschoenen, een extra thermo shirt, en een pak stroopwafels in mijn tas stopte. Onderweg begon het ook nog te sneeuwen, en toen ik onderweg even uitstapte om te tanken waren mijn vingers er al bijna af gevroren. En met dit weer zou ik een nachtoriëntatie gaan lopen?
Ja, en dat heb ik gedaan ook! Want wat is er nou leuker? Onderweg vergeet je dat het koud is. Of je hebt het gewoon niet meer koud. Ik had wel een extra shirtje aan gedaan, maar de muts en handschoenen toch maar achterwege gelaten. En ik heb inderdaad ook geen seconde aan de temperatuur gedacht, tijdens het rennen. Niet eens aan graden gedacht.
Maar dat laatste kwam dan weer door het terrein. Het was een park, met heel veel kleine paadjes, meer nog leken het er dan er op de kaart stonden, en daar tussen lag -doorgaans prima doorloopbaar- bos. Af en toe was er als referentie een fel verlicht gebouw van een zwembad te zien.
Dit spinnenweb van wegen was zo dicht dat het soms meer een doolhof leek (waarbij dan weliswaar niets dood liep). Sommige paden waren verlicht met lantaarnpalen, en na de zoveelste keer dat ik langs het “witte kruispunt” was gekomen, een markant vlakje op de kaart dat op me in het echt nooit als zodanig is over gekomen, herkende ik wel de verschillende paden, ook zonder kaart.
Er ging dat ook bijna niets mis. Ik had telkens tevoren, voor ik bij een post aan kwam, gekeken waar ik daarna heen moest. De gekozen routes waren nooit heel erg verkeerd (al kon het soms iets slimmer, achteraf). En ik ben ook, op één keer na, nooit ergens op goed geluk heen gelopen. Kortom: het ging voorbeeldig.
Wat op zich natuurlijk jammer was, want dat zou betekenen dat er niets meer te verbeteren valt, en om te winnen had ik toch nog echt 4 minuut 50 nodig, wat op de 45 minuten toch 10% is. Gelukkig maakte ik op het eind nog een behoorlijke fout, door niet te bedenken dat wat op de kaart moeras was, vandaag wel eens volledig onder water kon staan. Met een laagje ijs er op, zo bleek, dat net te dun was om overheen te lopen, en aangezien ik geen idee had hoe diep het daar onder zou zijn, ging ik er ook maar niet doorheen. Dat had me ruim anderhalve minuut gescheeld, en daarmee had ik, zo bleek achteraf, 2e in plaats van 4e kunnen worden.
Als ik dat geweten had, had ik dat gedaan, maar ja, een oriëntatieloop ik doorgaans een race tegen de klok, en de nek-aan-nek race komt pas zodra je de Splitsbrowser pagina open trekt…
Al met al weer een loop die de rit van bijna een uur heen, en terug, meer dan waard was!

Even een weetje: de Aarde draait dezelfde kant op…

Overpeinzingen, , ,

…om zijn eigen als als om de zon.

En toen werd het stil.

Waarom vertel ik dit? Of nee, waarom wil ik dit weten? Eigenlijk is het net zo’n vraag als of de Noordpool een noord- of zuidpool is. Ik vroeg me af of we jaarlijks 364¼ of 366¼ rondjes rond onze as door de Noordpool maakten. Want 365¼ zijn het er in elk geval niet. (De ¼ staat er omdat het vrijwel elke vier jaar een schrikkeljaar is.)

Weliswaar lijkt de zon zo vaak om ons heen te draaien, maar we draaien daarbij elk jaar zelf één keer rond de zon. En als de aarde in tegengestelde richting rond zijn eigen as draait ten opzichte van de richting waarin ze rond de zon draait, zou de zon één keer vaker rond de aarde lijken te draaien dan de aarde rond zijn eigen as. En draaien ze dezelfde kant op, dan is het er één minder.

Het blijkt het laatste te zijn: vanaf de Poolster gezien draait de aarde tegen de wijzers van de klok in rond de zon, en ook rond zijn eigen as, waarbij dat laatste 366¼ keer sneller dan het eerste gaat. Zou de aarde niet rond zijn as draaien, dan zou jaarlijks de zon één keer in het westen opkomen en in het oosten onder gaan. En vanwege zijn eigen draaiing komt hij ruim 366 keer in het oosten op en gaat in het westen onder. Trek daar die ene keer van af, en je komt uit op 365 keer per jaar, en eens in de vier jaar eentje meer.

Dezelfde kant op dus…

Logisch, want we zijn met zijn allen -wij, en al die andere planeten in ons gezellige Zonnestelsel- uit een wolk gas en stof ontstaan, en gaan samenklonteren, waarbij de wet van behoud van impulsmoment gold, en elke planeet, of stukje daar van, steeds sneller rond zijn draaiingsas is gaan draaien naarmate het daar dichte bij kwam. Denk aan en ballerina, of ga met je armen en benen uit elkaar op een bureaustoel zitten, begin rond te draaien, en trek armen en benen langzaam samen: je gaat dan steeds sneller ronddraaien. De wolk draaide een bepaalde kant op, en de huidige delen daarvan doen dat nog steeds; allemaal in dezelfde richting.

Het tandwiel van de zon heeft hier twee keer zo veel tanden als dat van de aarde. Maar bij elk rondje dat de aarde rond de zon maakt, draait ze ten opzichte van de omringende sterren 3 keer rond haar as. In dit plaatje althans. In het echt zijn dat er 365¼, maar in het echt heeft de zon naar verhouding ook meer tanden.

Handig ook, voor planetariumbouwers: pak een groot tandwiel, prik een zon op de as, en laat om dat tandwiel een 366 keer kleiner tandwiel lopen. Op de as van dat kleine tandwiel prik je een Aarde, en die ziet vervolgens de zon 365 keer opkomen en ondergaan, elke keer dat ze een rondje rond het zonnewiel draait. De juiste kant op.

Nu ik dit weet kan ik verder nadenken over waarom de kortste dag niet de dag is waarop de zon het laatst opkomt en het vroegst onder gaat.

 

Mijn 2e O-verjaardag: Aqua View

Overpeinzingen, Verbeterpuntjes, Verhaal, Wedstrijd

Twee jaar geleden liep ik mijn eerste Oriëntatieloop! Nota bene ook in het donker.  En dit is dus mijn 2e O-verjaardag. Wat een sport!

De uitslag van mijn eerste oriëntatieloop ooit.

Intussen ben ik 31 “omlopen” verder, en een stuk ervarener (los van het feit dat mijn naam is gewijzigd, ik een nationaliteit heb gekregen, ik 5 jaar ouder ben geworden, en een club heb). Wat heet: ik ben nu ruim twee keer zo snel. Liep ik toen nog over paden, nu rag ik dwars door het bos. Liep ik toen prompt verkeerd toen ik een keer niet over een paadje ging, nu weet ik wel beter… of toch niet.

...en dit was twee jaar later.

Kijk eens naar mijn kaart. Wat doe ik daar nou, op weg van 6 naar 7? Een stukje sightseeing? In het donker? Er gebeurde iets heel geks in mijn hoofd, vermoedelijke omdat ik terug dacht aan die keer twee jaar geleden, en ik dat gevoel van verdwalen weer wilde oproepen. Vast.

Nee, ik was er niet helemaal bij. Ik liep naar 6, beetje om, maar laten we het maar op “een veilige aanvalspunt keuze” houden. Dacht toen dat ik bij 7 liep (een stuk noordelijker), met al die parallelle greppels, en daar vond ik, iets ten zuiden van het pad, een post. Dat bleek er eentje van de achterkant van de kaart te zijn, maar, zonder het nummer te checken, ging ik vrolijk, en een klein beetje gehaast, op weg naar het zuiden, naar waar ik meende 6 te gaan vinden. Dat 6 voor 7 kwam vergat ik gemakshalve. Ik weet zeker dat ik de kaart niet ondersteboven hield, maar de tafel van 1 kennelijk wel. Even later vond ik een open plek, daar in het zuiden. “Ben ik al zo ver? Dan ben ik 6 al voorbij!” In het minder begaanbare terrein, en vanwege een nogal afwijkende koers, was mijn gevoel voor afstand wat ontregeld. (1:4500 is ook zooooo’n moeilijke schaal.)

Gelukkig vond ik 6, maar toen pas zag ik dat daarna 7, in het noorden van de kaart, kwam. Een geluk bij een ongeluk, want voor het zelfde geld was ik doorgelopen naar 8, en had heel 7 gemist. Alleen had ik nog steeds niet door dat die eerdere post, die ik voor 7, tussen het donker groen met de greppels, had aangezien, helemaal niet de 7 was die ik moest hebben. Mijn richtingsgevoel, dat het kennelijk nog wel deed, stuurde me naar het noordoosten. En zo belandde ik bij een post die ook helemaal nog niet bij mijn route hoorde.

Achterkant kaart, controle strook, nummer zoeken, en ja, ik kon herleiden waar ik liep. Terug naar het westen, greppels tellen, en als een speer het bos in, op zoek naar de echte 7. Intussen had ik van 5 naar 6 een recordtijd neergezet: de langste, ruim 3,5 keer langer dan de snelste loper. En ook mijn ommetje van 6 naar 7 bleek niet om over naar huis te schrijven.

Ik heb altijd de neiging om -voor straf- na het maken van een fout enorm te gaan doorsteken om de verloren tijd in te halen. En ook nu baande ik me een weg tussen de ondoordringbare bomen door. En weer snap ik dat achteraf, want ik herinnerde me dat ik, toen ik de eerste keer in de buurt van 7 dacht te zijn (wat dus 6 was), best aardig door het bos kon lopen. Nu was het alsof ik me een weg dwars door de stapel kerstbomen die bij de supermarkt in december tegen de gevel staan probeerde te banen.

Met deze kerstgedachte in mijn hoofd nam mijn oriëntatievermogen weer eens met mij de vrije loop. Toen ik bij A aankwam (in het kaartje links) dacht ik het iets zuidelijker pad te bewandelen. Dat dat ineens op leek te houden deerde niet, ik vond een kruispunt (wat C bleek te zijn, maar ik voor B aan zag) en sloeg rechtsaf. “Zo’n kompasnaald is ook maar van ijzer”, moet ik gedacht hebben, en ik rende vrolijk een meter of honderd door, tot hij wel erg hardnekkig de andere kant op bleef wijzen. Het mag een wonder heten dat ik 8 vond. 9 liep ik vervolgens maar 10% voorbij, wat aardig klopt met de kaartschaal 1:4500 die ik telkens als 1:5000 las.

Maar gelukkig, een half uur ervaring is iets om op te bouwen, en 10, 11, 12, en helemaal 13 gingen verdraaid goed. Die laatste, en later ook 17, 21, en 23 zou ik als een van de snelsten belopen. De kaart werd omgedraaid, en het leek weer van voor af aan te beginnen (de nummers herstartten ook weer bij 1, wat dus eigenlijk 13 was). Zelfde hoek van het bos, als in het begin, maar, vanwege de duisternis, de sneeuw die er inmiddels bij was gevallen, en de kaart die als maar meedraaide, een totaal nieuwe ervaring. En ook het stemmetje in mijn hoofd “J-G, nu ga je het gewoon wel heel goed doen, zonder fouten”, gaf er een andere dimensie aan.

Op weg van 16 naar 17 zat Jeremy Genar me op de hielen, en dat zorgde voor de nodige peper op bepaalde plaatsen waardoor ik heel hard ging… en daarna heel hard naar de verkeerde post rende. Ik herinner me nog dat ik het vreemd vond dat hij boven het meertje langs liep. Ik zou wel even doorsteken, wat, ondanks het groene bos rond 5 best opschoot. En als ik vervolgens naar 6 was gelopen, was dat ook helemaal niet zo gek geweest, maar in het donker lijkt een 6 net een 9 -het is maar hoe je het bekijkt- en Jeremy was langs de noordkant gelopen (wat naar 9 nog minder onlogisch was dan naar 6), dus koerste ik ook op 9 af. Die vond ik, en, zoals ook in de 1e helft, kwam voor mij na 9 8.

Net op tijd, nou ja, ik was al halverwege het dennbomen-tegen-de-supermarkt-bos, viel het kwartje, en kreeg ik door dat je een 8 weliswaar ongestraft kan omkeren, maar een 6 niet. Hop, terug naar 6. En daarna naar 7. Ik vond dat donkergroene stukje bos waar ik omheen moest iets minder leuk, maar herinnerde me kennelijk niet dat ik daar een half uur geleden al dwars doorheen was gelopen; toen meende ik immers veel noordelijker op de kaart te lopen. Op zoek dus naar 7, dezelfde zeven die ik eerder ook al voor een 7 -een andere- had aangezien. Vond ik hem warempel! En 8, die had ik ook al eerder ontmoet. Waarna ik gelukkig de supermarkt meed, op weg naar een nummer 9, die, hoe kan het ook anders, ook al eerder mijn pad had gekruist.

Was ik net lekker logisch via de zuidkant naar een post gelopen waar ik niets moest zijn, nu liep  ik maar voor de afwisseling via de noordkant naar mijn zuidelijke bestemming. Je moet wel consequent blijven!

Maar kennelijk had ik mijn fout op tijd door, want -zo werkt dat bij mij, zoals je weet- ben ik vanaf dat moment voor straf alleen nog maar gaan doorsteken, op weg naar de finish. Die ik overigens, zonder verdere omwegen vond, maar uiteraard, en volgens de Splitsbrowser, niet in de snelste tijd.

Om één en ander goed te maken ben ik hier na nog even omloop 2 gaan doen. Dat was een stuk minder ver dan omloop 1 overnieuw, en dus heel verstandig, zeker omdat ik daarna nog de posten zou gaan binnenhalen.

Ik kijk in elk geval terug op weer een bijzondere, en onvergetelijke, nachtoriëntatieloop. Waarbij het een verrassend leuk gebied bleek te zijn met eindeloze mogelijkheden, die ik ook ten volste benut heb.

Als je vraagt wat ik geleerd heb deze keer?

  • Eerst denken, dan gaan rennen.
  • Blijf koel in je hoofd, ook als het 5 graden vriest en er sneeuw uit de lucht valt. Want van strafwerk ga je niet harder, laat staan sneller.
  • Twee jaar ervaring betekent nog niet dat je uit de losse pols kan oriënteren zonder postnummers te checken en bij te houden waar je bent.
  • In het donker zijn paden dikwijls sneller. Dat had ik twee jaar geleden al prima begrepen.
  • Het blijft een ontzettend leuk spelletje! Dit ga ik nog jaren volhouden: er valt nog genoeg te verbeteren.

Overlay maps: the browser does it all!

English, Website

I created something similar before, but I simplified the code a bit, and the result is still exciting. I put some JavaScrtipting in my weblog, to overlay maps with each other. The result you can see on this blog entry from a past training, when we had to draw our own map, and my latest post about the Midwinterrun, where I overlayed an ancient map we got with the current topographic map.

The fun is that you can change the opacity of the different layers. In the first example, you can change the view to the map of the different runners, with and without the real, complete orienteering map underneath, or with the map semi-transparent.

In the second example, you can hover with your mouse over a slider, that changed the opacity-ratio of the two different maps.

It is nice to see that some features in the landscape still remain visible, while others have completely gone. And it is remarkable that some features were apparenty not correctly mapped, one-and-a-half century ago, as they have not moved, for sure, in the mean time, but are shown on the map on a significantly deviating location. I tend to believe that the present map is correct.

The JavaScript code is shown below:
<p><a name="overlay"></a>nieuwe kaart <span id="slider">← </span> → oude kaart<br />
(ga met je muis over het balkje om de kaart te wisselen)</p>
<div id="kaarten" style="position: relative;">
 <a href="http://jgeo.nl/o/wp-uploads/jgeo.nl/2013/01/oude_kaart.jpg">
  <img id="overlay_oud" style="position: absolute; left: 0pt;" alt="" src="http://jgeo.nl/o/wp-uploads/jgeo.nl/2013/01/oude_kaart.jpg" width="640" height="533" />
 </a>
</div>
<p>
 <a href="http://jgeo.nl/o/wp-uploads/jgeo.nl/2013/01/nieuwe_kaart.jpg">
  <img id="overlay_nieuw" alt="" src="http://jgeo.nl/o/wp-uploads/jgeo.nl/2013/01/nieuwe_kaart.jpg" width="640" height="533" />
 </a>
 <br />
 <script type='text/javascript'>
/* <![CDATA[ */
//gebruik geen lege regels want die worden als paragraph tag aangemerkt door de editor 
  var max=20;
  for (var i=0; i<=max; i++) { 
    jQuery("#slider").append("<span id='sliderstep"+i+"'>&equiv;</span>"); 
  };
  jQuery("[id*=sliderstep]").hover(function () { 
    jQuery("#overlay_oud").fadeTo(0,parseFloat(jQuery(this).attr('id').match(/[0-9]+/))/max); 
  });
  jQuery("#overlay_oud").fadeTo("slow", 1);
/* ]]&gt; */
 </script>
</p>

I first create overlaying images, in the plain HTML code. With the style setting, I ensure they overlap. The images should all have the same pixel-size. Just above them, I placed a placeholder for the slider.

Then, I use a bit of JavaScript to create the actual slider, and the handles that change the opacity of the image layers.

Finally, I select which image is shown initially.

Midwinterrun 2013: een marathon door de sneeuw

Challenge, Verbeterpuntjes, Verhaal, Wedstrijd, ,

Het was weer een avontuur! De Chicken Power Midwinterrun 2013. Nauwelijks wetende wat ons te wachten stond, maar wel met temperaturen onder nul, een gure wind en sneeuwbuien in het vooruitzicht, vertrokken we om 5:59 uit Eindhoven. Samen met mijn loopmaat voor vandaag, Jeroen, en concurrent Patrick, reden we door een donkere, maar witte, wereld, naar Terschuur, een dorpje tussen Barneveld en Amersfoort. Min zes C buiten de auto, zenuwen binnen. Toch wel. Ondanks dat ik ruim een maand geleden nog aan de W.O.R. 2 had meegedaan.

Zou dit anders zijn? Het was ook een run, er moest ook geöriënteerd worden, en we liepen ook in teams van twee. Maar het was nu ruim 15 graden kouder, er lag een pak sneeuw, er ging nog meer vallen. Van Ferdy, de ontwerper van de W.O.R., had ik begrepen dat er er minder instinkers te verwachten waren. Maar wat is minder? En ik begreep dat er veel uitgebreider kaarttekenwerk nodig was. Maar wat is meer? En wat heb je daar voor nodig?

En ik had op de website een foto zien staan van iemand die door het water moest. Brrrr. Zou dat vereist zijn? Verijst in elk geval wel, vandaag.

Zo druk waren we bezig, dat we helemaal vergaten dat de muts binnen best af kon. Het intekenen van de ontbrekende CP’s kostte ongeveer een uur.

En het bleek anders! Per bus gingen we naar de start, geen idee waar dat was, op dat moment. Er werden onderweg wat mededelingen gedaan, maar, onvoorbereid, had ik die niet opgeschreven. Waar op had dat gemoeten? Volgende keer een notitieblokje mee. Bij het verlaten van de bus kregen we een enveloppe met een zevental kaarten. In kleur! Dat viel al weer mee. En allemaal 1:25000 topografische kaarten van het kadaster. Maar wel op een andere schaal uitgeprint en afgesneden. En er was een roadbook met zestig punten, waarvan de helft ook op de kaart stond, en de andere helft zelf ingetekend moest worden aan de hand van een RD-coordinaat, een projectie, of een lengte- en breedtegraad. Er was tijd in een lokaaltje om dit aan een tafel, en vooral verwarmd, te doen.

De schaduwen van de bomen, maar ook de gegeven projectie, laten zien hoe je de foto moet draaien om het noorden boven te krijgen. Vervolgens konden we hem in de topografische kaarten inpassen.

Niet alleen kaarten werden gebruikt: ook luchtfoto’s, en zelfs een oude kaart. Dat laatste was een leuke exercitie: één punt, CP 42, was op zowel de oude als de nieuwe kaart getekend, maar CP 43 alleen op de oude. In anderhalve eeuw is er nogal wat veranderd in het landschap, maar een aantal elementen zijn ook behouden gebleven. Zo ontstond een puzzel, maar uiteindelijk wisten we vrij zeker waar CP 43 op de moderne topografische kaart te plaatsen. En na wat speurwerk bleek dat de luchtfoto, zoals snel aan de richting van de schaduwen te zien was, geroteerd was. Leuk gedaan!

nieuwe kaart ← → oude kaart
(ga met je muis over het balkje om de kaart te wisselen)


Een uur later waren we klaar met intekenen. Een aantal teams waren al vertrokken, een paar waren nog bezig. Hebben we het wel goed gedaan? Een foutje is snel gemaakt, als een lengte-minuut op de kaart 5,4 cm is, en een breedte minuut 8,7 cm, en er doorheen een RD raster geprint is.

CP 1, 3 en 5 waren ten opzichte van elkaar als projecties gegeven. 2, 4 en 7 moesten we memoriseren, aan de hand van een kaart die even snel bij de START getoond werd. We kwamen in eerste instantie goed uit bij 5, maar vonden toch het valse punt.

Bij CP1 volgde een verrassing: we moesten een keuze maken tussen de volgende punten op kompaskoers zoeken, of memoriseren. We kozen voor memoriseren, en zochten ondertussen de andere punten op het kompas. Maar kennelijk was het idee dat we eerst CP 2, 4, 7 zouden zoeken, en dan CP 1, 3 en 5; of omgekeerd. Alles tegelijk in één keer zoeken leek lastig, maar we wisten niet beter, en deden dat dus gewoon. Alleen CP 4 was lastig te vinden. En toch bleek dat CP4 wel klopte, maar CP5, dat we daar vòòr hadden gevonden, niet. Achteraf hadden bijna alle teams dat punt fout. En we zijn er nota bene overheen gelopen, als je de track op onze kaart bekijkt! Maar de organisatie heeft altijd gelijk. Toen wisten we ook nog niet dat een gevonden controlenummer ’23’ per definitie fout was.

Enfin, naar later zou blijken, als een van de eerste teams gingen we verder met het reguliere deel van de tocht. De sporen in de sneeuw van wezens die er eerder waren geweest waren kennelijk van konijnen, hazen en reeën…

Ik had vandaag een goede neus voor blauwe kaartjes achter bomen, want ik vond ze verrassend snel. Later op de dag zou Jeroen ze ook zo snel gaan spotten, en dat maakte dat we vrijwel overal binnen no-time verder konden rennen. Het leek er dan ook op dat er vrijwel geen valse controle nummers geplaatst waren, want nergens zagen we twee kaartjes, en vrijwel alles hing binnen 20 meter van waar we het verwachtten. Het leek dus niet nodig om naar een ander nummer te zoeken als we eenmaal iets blauws gezien hadden. Maar dat bleek later onterecht.

Intussen liepen we vooral over wegen en paden, ook omdat de route dat voorschreef. Het was vrijwel nergens veel sneller om dwars door te steken, en daarmee was verdwalen ook geen optie. Af en toe een weiland of akker gingen we diagonaal over, maar met de sneeuw en vaak oneffen ondergrond, liep dat een stuk minder. Zeker toen we nog 4’30″/km probeerden te lopen.

Onderweg keken we steeds naar de voetafdrukken in de sneeuw. Hoeveel zouden er voor ons lopen? Geen idee, maar overal leken al wel mensen te zijn geweest, op loopschoenen. Best handig, die sneeuw. Toch leek het ook regelmatig of er naar het kaartje met het controlenummer helemaal geen voetsporen liepen. Zouden zoveel teams al die CP’s hebben overgeslagen of niet kunnen vinden? Toen wisten we nog niet dat we eigenlijk op kop liepen.

Naar CP 27 hebben we toch even moeten zoeken. De schaal van de kaart eventjes verkeerd geïnterpreteerd…

Intussen kwamen we langs het Kasteel van Renswoude, Fort Daatselaar, en liepen tot vlak boven Scherpenzeel. En zochten we 10 minuten naar een CP-nummer op het enige punt waar volgens het roadbook niets hoefde te worden opgeschreven, corrigeerden we een foutief ingetekend punt dat aanvankelijk midden een in een weiland leek te liggen, maar gewoon een hoekpunt van het fort bleek te zijn, zochten naar een CP op een plek die ik in passen verkeerd had uitgemeten (als de schaal van de kaart 70% van 1:10000 is moet je niet het gebruikelijke aantal passen met 0.7 vermenigvuldigen, maar er juist door delen, waardoor het 2 keer zo ver blijkt te liggen), aten we een Snickers, en hoorden we van de organisatie die de eerste controlestrook in nam, dat we redelijk vooraan liepen. Er liepen dus nog een paar teams voor ons?

De rare slingers die we maakten zijn om de CP’s te vinden.
Òf 35, òf 36 was genoeg geweest. Maar we vonden het zo leuk, dat we ze allebei hebben bezocht.

Toen niet, bleek, maar even later wel. Want het kwam niet door de sneeuw, die ineens hevig ging vallen, maar doordat we in de bus geen duidelijke aantekeningen hadden gemaakt, dat we zowel CP 36, als CP 38 aandeden, terwijl verteld was dat die het zelfde controlenummer hadden; beide bezoeken was dus niet nodig. Wisten wij veel. Bij de tweede van de twee kwamen we achter twee andere teams uit, die toen op kop bleken te lopen. Maar ja, Jeroen zag razendsnel en ongezien het kaartje, zodat we na CP 37 weer voorop lagen.

Het scheelde maar 1 kilometer: onze locatie van CP 40, en de jusite…

Tot we CP 40 gingen zoeken, precies één RD kwadrant noordelijk van de juiste plek. Inmiddels waren we al behoorlijk moe, en hadden besloten dwars door te steken over de velden, maar wel in wandeltempo. Op zich scheelde dat niets, want je kon over dat terrein toch niet hard rennen. Maar dat helpt niets, als daar niets te vinden is. We hadden snel de fout door, maar dat was al te laat. Het zou ruim 20 minuten kosten om terug te lopen, en dat zou 30 strafminuten schelen, wat we het niet waard vonden, ook vanwege de extra inspanning.

Bij CP 50 (dat na CP 40 en 39 kwam) waren de twee teams op kop al aan het zoeken. Aan de verkeerde kant van de beek, waar wij in eerste instantie ook het CP hadden ingetekend. Maar het scheelde niet veel, en de nauwkeurigheid is beperkt, zodat we, toen de andere twee teams het inmiddels hadden opgegeven, en verder waren gelopen, alsnog aan de zuidkant het CP vonden. Hadden we mooi weer 30 strafminuten goed gemaakt.

Wat daarna volgde was een spelletje met een beek. Zouden de CP’s aan de zuid- of aan de noordkant liggen? En is er wel of geen brug? En is het diep? En breed? Geen idee hadden we, zodat we maar de kortste route naar het volgende CP namen, en wel zouden zien. Dat bleek een goede beslissing. Er was een stuw, en iets verderop een bruggetje.

We hebben behoorlijk getwijfeld, of we de noord- of de zuid-oever zouden nemen. De waarheid bleek letterlijk in het midden te liggen.

Toen namen we nog een slimme beslissing: punt 45 lag weliswaar dichterbij een logische route dan 46, maar daar zouden we de aanwijzingen voor 47 en 48 gaan vinden, en 49 lag juist weer wat verder weg. Vermoedelijk -want de punten stonden al niet allemaal in de juiste volgorde wat betreft de kortste route- zouden die 47 en 48 meer richting 45 liggen. En dat bleek helemaal te kloppen. Via een rechte lijn renden we naar 46, vonden 47 op weg naar 45, en van daar uit 48 op de route naar 49 en 51. Mooi! Enige minpuntje was dat we 48 niet direct zagen, en juist toen ik het beekje vlakbij was overgestoken om te kijken of het CP-kaartje aan de achterkant van een boom aan de oever zat, vond Jeroen een ’23’. Nietsvermoedend, en opgelucht, noteerden wij die, al hing die wat ver van het nulpunt, en gingen verder. Nog maar 10 CP’s te gaan!

De oversteekplek.

Maar er was een dilemma: zouden we voor CP 53 aan de noord- of aan de zuidzijde van de Grote Barneveldse Beek moeten zijn? Er leek geen brug in de omgeving, dus we moesten kiezen. Een volgende aanwijzing stuurde ons in elk geval terug naar een bruggetje, voor CP 52, zodat we vermoedden dat we moesten oversteken. Het CP lag volgens onze peiling op de kaart aan de zuidkant van wat een oversteekplaats voor landbouwvoertuigen en/of jeeps leek te zijn: een constructie van balken over het water aan weerszijden van een verharde bestrating op de bodem van de rivier. Maar geen CP te vinden. Bijna hadden we het opgegeven, maar na lang zoeken op de oever zagen we dat de balken ‘schoongeveegd’ waren. Er was dus iemand overheen gegaan. Zou er dan toch…?

Koud water met een laagje ijs er op is tot daar aan toe, maar een natte broek en schoenen is niet lekker met dit weer.
Als je niet om wilt lopen moet je voor paard spelen.

En er stond iemand van de organisatie met een fototoestel aan de overkant. Vast ook niet voor niets. En dus trok ik mijn schoenen, sokken en broek uit, en liep door het ijskoude water. Pijnlijkst was nog mijn scheen die ik stootte tegen een ijsschots, en de sneeuw waar ik in stond aan de overzijde, maar op de terugweg langs de andere balk vond ik het CP! Hoera! Die hadden we. Maar wat nu? Omlopen, want Jeroen stond nog droog aan de overkant, en had geen trek in een koude beek. Ach wat, we zijn toch een team? Dus ik nam hem op mijn rug en liep zo naar de noordkant. Snel schoenen weer aan, en door naar de finish. We lagen op kop!

Zo vonden we ook de laatste paar punten. Nog net op tijd zag ik dat 56 gedefinieerd werd door de koers náár 57, en niet omgekeerd, zodat we ook daar scoorden. En toen ik me even omdraaide bij het oversteken van een greppel zag ik dat er behalve een ’23’ in de buurt van CP 56 (die ik al wat slecht vond kloppen met de kaart) ook een ’29’ hing, op de juiste plek, wat ook weer 45 strafminuten scheelde. Doordat we doorstaken door het weiland naar 58 liepen we bovendien recht op dat CP af, en vonden hem zo, want vanaf de weg had hij aan de overkant van een riviertje gehangen.

Alleen gingen we vlak voor het eind nog een keer de mist in: een peiling met een stompe hoek vanaf een hectometerpaaltje op de kaart (Of had het het paaltje in het echt moeten zijn? En aan welke kan van de weg dan wel?) wekte niet mijn vertrouwen, en ook Jeroen was er wel klaar mee, zodat we voor het laatste punt aannamen dat het wel het blauwe kaartje op de deur van het gebouw dat als start en finish dienst deed zou zijn. Bijna goed. Maar dat kostte ons toch nog even 45 strafminuten extra. Maar we waren er! Als aller eersten!

Onze aankomst in het Wedstrijdcentrum.

Al met al bleken de volgende teams pas 25 minuten later aan te komen. Zouden we dan ook nog eens gewonnen hebben. Pas toen hoorden we van de ’23’s, en dat het vorig jaar ’72’ was geweest dat de valse posten kenmerkte. En drieëntwintig kwam me best bekend voor. Inderdaad hadden we twee valse posten meer gezien en genoteerd dan het team dat na ons binnen kwam, wat neerkomt op 90 strafminuten, zodat zij uiteindelijk met 66 minuten voorsprong wonnen. De score kan je hier vinden, (of hier onder).

Maar wat een geweldige race! Lang gedacht dat we ergens middenin het veld liepen (het was mijn 2e, en Jeroen’s 1e oriënteringsrun), toen wat gedeprimeerd over ons foutje van 2 km, en vermoeid door de afstand, teruggezakt in temp, maar ten slotte na de dwaze oversteek, en de kennis voorop te lopen, weer helemaal fanatiek en vol goede moed, alsof het niks was. Nou ja, qua afstand was het dan ook maar gewoon een Hele Marathon, maar dan wel door de sneeuw, met hindernissen, en zonder je hoofd te verliezen.

Dit was weer een bijzondere ervaring, en de laatste zaterdag van januari komt zeker op de kalender van 2014 te staan. Met de ervaring van deze eerste keer wordt dat vast weer een succes:

  • Er zijn wel degelijk valse punten,
  • die dan vast niet allemaal ’23’ heten.
  • De volgorde van de CP’s is niet altijd de kortste route.
  • Er kan wel eens een Adventure race-element in zitten; iets met water.
  • De CP’s zitten niet altijd exact op de juiste plek (of hoe wij die interpreteerden),
  • maar ook de kaart kan natuurlijk een beetje afwijken, en terrein kan zijn aangepast; en de CP’s moeten onzichtbaar voor derden gehangen zijn om rippen te voorkomen;
  • je moet daarom niet te lang zoeken of er op het -volgens jou- juiste punt niet toch een controlenummer hangt, meestal hangt dat er niet,
  • maar die enkele keer dat het er wel hangt -en het andere punt dus vals is- kost het wel veel strafpunten. De juiste balans tussen vertrouwen en wantrouwen is delicaat.
  • Alle zelf ingetekende punten moet je controleren: van de 20 hadden we er 4 fout in eerste instantie, en 1 daarvan zelfs niet meer op tijd gecorrigeerd.
  • Om 6:00 ‘s morgens nog even proviand bij een benzinestation kopen kan wel eens lastig worden als die allemaal nog dicht blijken.

Ten slotte heb ik, meer voor mezelf als geheugensteuntje, mijn inventaris opgesomd:

  • hardloop-rugzak
    • met drinkwaterzak
    • potlood
    • watervaste stift aan en zipper (en ook de dop, want die ben ik 5 keer verloren)
    • zaklamp
    • telefoon (voor noodgevalen)
    • fluitje (hoewel de dop van de stift ook prima bleek te werken als fluit, toen ik de sneeuw er uit blies
    • thermo deken
    • ID
    • geld
    • EHBO spul als pleisters en tape
    • vaseline tegen de kou op gezicht en handen
  • plastic kaarthoes, met daarin
    • geodriehoek
    • lichtgewicht plankje om kaarten vlak te houden
    • kaart-roemer (beperkt functioneel, want de schaal is arbitrair)
    • klemmetje om zaakje bij elkaar te houden
    • velletje voor aantekeningen
    • rekenmachine (klein)
  • Recta peilkompas
  • Silva duimkompas
  • druivesuiker
  • 6 Snickers (op de valreep)
  • en om aan te trekken
    • Inov-8 Oroc 340 schoenen (met spikes; ook ideaal om de kids op de slee door de straat te trekken zonder zelf onderuit te gaan over een ijsplaat)
    • lange hardloopbroek
    • Moose sokken (met na 42 km ook een gat)
    • thermo shirt lange + korte mouwen over elkaar heen
    • Nike tuned fleece
    • Icebreaker mutsje
    • dunne thermo handschoenen
    • ASML windjack (als reserve)

Tenslotte nog een overzichtje van de roadbooks:

Genneperparkenloop

Wedstrijd, Weglopen

Voor het eerst liep ik afgelopen zondag een keer mee met de Genneperparkennieuwjaarsloop, een “rondje rennen om de hoek” zal ik maar zeggen. Maar, begrijp me niet verkeerd, een hele leuke ervaring.

Je kan me zelfs zien rennen als je op bovenstaand kaartje klikt. Druk vervolgens op 'Play' en de 'c' om de kaart mij te laten volgen.
Het gebied was bekend, en het ging ook gewoon (grotendeels) over de weg, en in dat opzicht had het niets met Oriënteringslopen te maken, maar op een aantal manieren heb ik er toch een O-draai aan kunnen geven.

Ik koos voor de 14 km (wat iets van 13.6 km bleek te zijn achteraf). Twee weken terug nog een halve marathon gelopen, dus dat moest wel lukken. Maar stiekem vroeg ik me wel af hoe snel ik zou kunnen gaan. Sneller dan in oktober bij de halve marathon van Eindhoven? Of zou ik het niet-interval-trainen van de laaste paar maanden toch merken? Alles onder het uur leek me in dat opzicht al mooi.

Aankomende bij de start kwam ik al een aantal bekenden tegen. Wat wil je, bij zo’n wedstrijdje vlak bij huis. Erg gezellig dus. Al vond ik niet direct iemand om mee samen te lopen qua tempo. Iets in mij wilde namelijk toch wel hard gaan.

Iets anders in mij kennelijk ook weer niet, want ik had besloten een rugzakje te dragen, met daarin een liter water, een windjackje, en uiteindelijk ook een thermo-shirt, want het bleek veel warmer dan ik oorspronkelijk dacht; het shirt ging dus uit. Al met al een twee kilo aan extra bagage. Ik kan zeggen dat het rugzakje achteraf prima beviel, afgezien van de extra ballast. Het was het kleinste model harlooprugzak van Decathlon (zaakje in Best, en de rest van Frankrijk).

De waterzak was lekker, in het begin, maar in de tweede helft had ik de tijd en de puf niet meer om nog veel te drinken. Leek ook niet nodig, maar wel zonde van de 3/4 liter water die ik heb ‘uitgelaten’. Volgende keer gaat hij niet vol mee.

En daarnaast had ik nieuwe schoenen aangetrokken: mijn nog ongebruikte, vuurrode Inov-8 RocLite 285’s. Is dat verstandig? Nee, ik liep een blaar. Maar: ja, die blaar viel reuze mee, en komt vast de volgende keer niet terug. Bovendien was het een mooie test, en ik liep er zeker niet langzamer op dan op mijn Saucony’s die normaal gesproken tussen mij en de weg zitten. En, daar kwam bij dat ik op het kaartje met de routes al gezien had dat sommige stukken onverhard waren. Dus was het sowieso geen verkeerde keuze. Toch een beetje “O”.

En dat bleek maar al te waar te zijn. De start ging over asfalt en kasseien, maar al gauw, net voorbij de Genneper Hoeve, kwamen we op een zanderig pad. De bochten waren modder, waar ik vrolijk doorheen banjerde. En dat waren dan nog de kleine stukjes afsnijden. Iets verderop ging de route over een grasveld. Of over het slingerende pad dat er over liep, maar geen lintjes gaven aan wat de bedoeling was, en in mijn optiek (en die van vrijwel iedereen die vooraan liep) suggereerde dat een rechte lijn. Lag dus niet aan mijn Oriëntatie-blik. “Hoi! Ik heb noppen!”

Vanaf dat punt was het overal een kwestie van de kortste lijn zoeken van rood-wit lint naar rood-wit lint. Niet iedereen deed dat, bijvoorbeeld bij de Genneper Watermolen waar sommigen een kleine zestig meter afsneden; maar daar hingen toch duidelijk lintjes. Om die reden alleen al is het best verstandig dat er geen tijdmeting was, en geen uitslag of wat dan ook. Dan zou er ineens een felle discussie hier over zijn opgelaaid. Nu deed het er niet toe.

Uiteindelijk bleef ik ruim binnen het uur: 00:56:26, en een tempo 4’09″/km (wat sneller is dan de 4’11″/km op de halve marathon in oktober). Met andere woorden: ik heb voor mijn doen de longen uit mijn lijf gelopen.

Naderhand weer vrolijk nagepraat met iedereen die ik kende uit de buurt, en iets verder daar omheen. Nog wat over Adventure Racing en Oriënteringslopen gesproken, vooral naar aanleiding van mijn schoenen en rugzak (“wat heb jij nou aan?”), en uitstekende erwtensoep gegeten. Alleen miste ik de Duvels en Leffe’s Blond een beetje. Dat hebben die Belgen doorgaan beter bekeken. Maar desalniettemin, als het zo uitkomt sta ik hier volgend jaar weer.

 

De Noordpool is een zuidpool!

Materiaal, Overpeinzingen

Waarom werkte mijn kompas gisteren niet? Een mogelijke verklaring…

In de categorie kip-ei problemen, komt bij mij regelmatig de vraag naar boven of de Noordpool een noordpool is of een zuidpool.

Een magneet bestaat (vrijwel altijd) uit een noord- en een zuidpool. 220px-VFPt_cylindrical_magnet_thumb.svg[1]Knip je hem in tweeën, dan ontstaan er twee magneten met ieder op zijn beurt weer een noord- en een zuidpool. Een kompasnaald heeft ook een magneetje in zich (dikwijls er onder bevestigd). Dat magneetje heeft dus ook en zuid- en noordpool.

Mijn vraag is eigenlijk of de noord- of de zuidpool van dat magneetje naar de noordpool wijst.

Immers, tegengestelde polen trekken elkaar aan. Dus een magnetische noordpool trekt een magnetische zuidpool aan. Als de Noordpool een noordpool is wijst dus de zuidpool van de magneet in het kompas naar het noorden.

Wat zoekwerk leert: de magnetische noordpool van een magneet wijst naar het Noorden. Deze kant van de magneet in een kompas is dus in de richting van de N bevestigd, het dikwijls rode deel van de naald. De Noorpool is dus een magnetische zuidpool.

Geen wonder dat mijn kompas gisteren in de war was, want dat was voor mij ook wel even slikken.

De vraag blijft welke lolbroek in het Nederlands “zuidpool” met een Z heeft geschreven, terwijl zowel vanuit het Oosten als het Westen de Z een N is.

Jenevercross 2013: beetje draaierig, en niet pas achteraf

Verbeterpuntjes, Wedstrijd

Zie het als een training, dan tellen de seconden niet maar de meters!

Ha! Weer wat geleerd: zo’n kompas werkt alleen overdag. Als het licht is. In het donker zit je er zo 30 graden naast. Logisch, want licht is electromagnetische straling, en dus drukt het de naald weg. Omdat kompassen in het licht worden gemaakt heb je daar overdag geen last van, maar ‘s nachts gaat de naald alle kanten op, dan weer oost, dan weer west, en soms met een kleine afwijking pal naar het zuiden.

Van 7 via 9 naar 8 is niet de kortste route…

Dat maakt het natuurlijk wel lastig om de post te vinden. Zoals toen ik van 7 naar 8 liep, 9 tegen kwam, en koers naar 9 zette die achter me lag. Daar kan zo’n kompas niet tegen, en dus moet je dat voortaan niet meer doen, zei ik tegen mezelf. Niet veel later zou ik van 23 via 16 naar 24 rennen. Ook al zo iets!

Toch zat er wel lijn in de afwijking, want ging ik eerste te ver linksom, even later ging ik weer te ver rechtsom, nog een keer rechtsom, toen te ver linksom, rechtsom, linksom, rechtsom, rechtsom, rechtsom, rechtsom, en ten slotte rechtsom. Kortom, ik ging behoorlijk om. 29.2% om precies te zijn, volgens

Quickroute. Mijn gemiddelde tempo was dan ook 6’14″/km, terwijl ik 7’50″/km in vogelvlucht liep. Allemaal dankzij die extra meters.

 

De oplossing is simpel: zie het als een training, dan tellen de seconden niet maar de meters!

Even zonder gekheid, het was erg leuk om te doen, maar ik bakte er weinig van. En, alle onzin over kompassen in het donker daar gelaten, in het donker moet je gewoon meer op zeker spelen en lijnkenmerken gebruiken. Het is niet voor niets zo dat de baanlegger vaak benen uitzet die ‘complexe’ oplossingen vergen, waarbij niet direct duidelijk is wat de snelste routekeuze is. Maar daardoor krijg je juist dat de verschillende routekeuzes elkaar niet enorm ontlopen. Met als gevolg dat je als loper de keuze hebt om door te steken of de paden te volgen, zonder dat een van de twee opties direct overduidelijk in het voordeel is. Een snelle loper, en dat ben ik, kan dan beter voor de paden kiezen, en een iets langzamer loper voor doorsteken. Als ik een paar stukjes na meet zie ik dat ik 20-30% langzamer loop door open bos dan over stevige paden.

Wat anders is dan vorige week door mul zand, waar het niet veel uitmaakte. En daarom adviseerde Oswald me om, in elk geval bij een nachtoriëntatieloop, bij twijfel voor paden te kiezen.

Dat ga ik dus maar doen de volgende keer. Niet alleen vanwege de snelheidswinst, maar vooral ook om die 27.1% omlopen te verminderen. Of om te zetten in snelle meters over paden, in plaats van trage meters door het bos en over de hei.

Leuk was het napraten weer. Onder het genot van een citroenjenevertje, want deze cross had niet voor niets zijn naam ergens aan te danken. Moe, een beetje ontevreden, maar minstens zo veel wijzer reden we, met Ralph en Patrick, terug naar Eindhoven, onderweg nog enthousiast napratend over deze en eerdere ervaringen. En om de een of andere reden heb ik zin om ook eens een Adventure Race te proberen.

Ben ik sneller dan het zand?

Verbeterpuntjes, Wedstrijd

Vraag 1: Hoe snel is zand?
Vraag 2: Hoe snel ben ik?

Het antwoord op de tweede vraag is makkelijk: 49’57” op de 7100 meter (nou ja, 8122 meter over mijn spoor), oftewel 7’02″/km (en 6’07″/km als ik niet in vogelvlucht reken). Dat is wat langzamer dan de halve marathon laatst (4’09″/km) maar best snel vergeleken met eerdere oriëntatielopen. Hoewel, laatst bij de Sinterklaascross, ik ver onder de 6’/km uit kwam. Maar dat was ook met vrij veel verharde weg.

Maar goed, je moet alles in een perspectief zien, en dat is dat ik de snelste tijd heb neergezet op de LD. Nummer 1! Overkomt me niet vaak. Nou is er wel wat op af te dingen, en dat is dat de snelle jongens aan de complete Sylvester 5-daagse mee deden, en niet aan de dagomloop. Maar goed, ik hield ze niet tegen het tegen mij op te nemen.

Je hebt Zand en je hebt Zand

12402539-tire-tracks-in-the-sandHoe snel is zand? Dat was de eerste vraag, en tevens de vraag die continue door mijn hoofd speelde tijdens het rennen. Het was nat, erg nat. En dan is het zand zo papperig dat het bijna net zo mul voelt als op een droge zomerdag. Vochtig zand loopt lekker; dit niet.

Toch was er zand en zand. Waar lang niets had gereden was het zand als een bord griesmeelpap: je stapt er in, en zakt door naar de bodem, waar het wat droger is. Dat kost energie. Waar net was gereden, en nog het verse profiel van een jeep of wat dan ook voor legervoertuig in stond, liep het ook niet lekker: alsof je zandkastelen loopt te vertrappen. Daar tussen in, op oude bandensporen, waar een buitje overheen is gegaan, loopt het het best. Daar is de bodem vlak, maar relatief hard. Daar moet je dus zijn. Helaas rijden de jeeps en hummers niet precies van post 3 naar 4, of omgekeerd, dus het was alsof je over een rangeercomplex manouvreerde, diametraal naar de overkant.

Snelheid

Na een lange oversteek van 2 naar 3 was me wel duidelijk dat de open vlaktes hier niet soepel liepen. De grond had bijna letterlijk de zelfde kleur als op de kaart, wat meer op modder dan op zand lijkt. En vanuit dat perspectief ziet wit bos er heel aantrekkelijk uit. Vergis je niet in de vleeskleurige zones: dat is heide. Ongeveer een halve meter hoog, en helemaal geen doorkomen aan. Maar goed, was het wel zo dat het zand sneller liep dan het bos? Ik ga het meten.

Ik heb alle stukjes vlak bos (dus niet met kuilen, heuvels, en struiken) in losse splits opgedeeld, en de tempo’s van die 8 stukjes gemiddeld. En het zelfde heb ik gedaan met de stukken waar ik over puur zand liep. Het resultaat is een gemiddelde van 5’28″/km door het bos, en 5’39″/km over het zand. Dat scheelt niet veel. 11″/km is niet noemenswaardig, en scheelt anderhalve minuut op mijn totaaltijd. Aan de andere kant, dat is al de helft van het verschil met de nummer 2. En misschien wel belangrijker: het loopt lekkerder, dus misschien is het ook nog minder vermoeiend.

Kortom, het is nu “wetenschappelijk bewezen” wat ik eerder al vermoedde: bos loopt beter dan zand. Maar je gaat niet 2 keer zo hard.

Route

Waarom ging het zo goed? Ik heb slimme routes genomen. Niet per se de terreinkeuze, maar meer de zekerheid heeft mij voordeel opgeleverd. Het stoplicht-concept enerzijds (even langzamer lopen om tijdig rond te kijken, in plaats van als een kip-zonder-kop naar de vermeende postlocatie te hollen en daar te constateren dat ik er al voorbij was), en anderzijds het kiezen van paden waar het vervolg een zeker aanvalspunt vereist. Dat was mijn strategie. Geen fouten maken, en verder keihard rennen. Klinkt simpel, en het werkt. Ik had geen geluk, maar dat hoefde ook niet op deze manier.

Of kwam het gewoon omdat ik weer eens mijn kerstmannenmuts op had en af en toe Ho ho ho riep?

Nog belangrijker

Maar het belangrijkste van de dag was eigenlijk: Annelot en Seger vonden het ook leuk! Ze hebben de kids-O gedaan, en alles onderweg gevonden. En een paar dagen later, bij een normale boswandeling, wilde Annelot niets liever dan doorsteken, dwars tussen de boompjes door. Dat belooft nog wat!